Του Δημήτρη Σπ. Περπατάρη /Δικηγόρου- Εργατολόγου
Και μετά τις εκλογές ....
οι εργαζόμενοι των STAGE ούτε παραιτούνται των δικαιωμάτων τους
ούτε αποσύρονται από την ενεργό πολιτική
οι εργαζόμενοι των STAGE ούτε παραιτούνται των δικαιωμάτων τους
ούτε αποσύρονται από την ενεργό πολιτική
Στην καρδιά της προεκλογικής περιόδου –έστω και με την μορφή σκανδάλου- αναδείχθηκε το ζήτημα των εργαζομένων των stage. Αντί πολλών αρκεί μία παραπομπή επιφυλλιδογράφου της Κυριακάτικης Καθημερινής που εύστοχα επεσήμαινε με αφορμή την επιφανειακή γλωσσομάθεια περί σωστής προφοράς των προγραμμάτων γαλλιστί και αγγλιστί (λες και αυτό ήταν το κρίσιμο ζήτημα) :
« Και στα δύο πρόσφατα τηλεοπτικά debates, αφιερώθηκε αρκετός χρόνος για τα προγράμματα «στέιτζ». Τι σημασία έχει το ποιος τα πρόφερε σωστά και ποιος όχι; Σημασία έχει ότι η λεπίδα της προσωρινότητας κρεμιέται πάνω από το κεφάλι χιλιάδων ανασφάλιστων νέων εργαζόμενων που αμείβονται λιγότερο απ’ ό,τι ορίζει το κατώτατο ημερομίσθιο. Ναι, είναι προτιμότερο το να εργάζεται κανείς σε stage από το να είναι άνεργος, όπως εξίσου προτιμότερο είναι το να εκτελείται κανείς με θανατηφόρα ένεση παρά το να σφαδάζει στην ηλεκτρική καρέκλα, όμως ακόμα πιο προτιμότερο θα ήταν η κατάργηση της θανατικής ποινής.
Δεν υπάρχουν, λοιπόν, «στέιτζερ» στην Ελλάδα. Υπάρχουν μαθητευόμενοι, ασκούμενοι μοριοσυλλέκτες που όμως έχουν πάψει να ελπίζουν ότι κάποτε θα γίνουν στελέχη του δημόσιου τομέα. Πάντως, είναι παρήγορο το γεγονός ότι, χάρη στο ρεπορτάg, τα προγράμματα stage μπήκαν στην προεκλογική αgένdα. Το κακό είναι ότι μερικές φορές το stage διαρκεί πολύ, πάρα πολύ, έτσι που πολλοί να λένε, όχι «μια ζωή Γκόλφω», αλλά μια ζωή στέιτζερ ή υποψήφιος στέιτζερ, μια ζωή ημι-ανύπαρκτος από γλωσσική, μισθολογική και ασφαλιστική άποψη». (Μια ζωή «στέιτζερ» , Mαριάννα Tζιαντζή , Aποτυπώματα, ΚτΚ 27.9.2009).
Ο δε Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης μιλώντας επί των ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΩΝ ΔΗΛΩΣΕΩΝ της νέας Κυβέρνησης δήλωσε : «Καταργούνται τα stage στον δημόσιο τομέα και να τα προσανατολίσουμε αποκλειστικώς στον ιδιωτικό τομέα, με σκοπό να βοηθούνται οι νέοι αποκτώντας μία σύντομη αλλά ουσιαστική εμπειρία».
Έχουν όμως δίκιο που διεκδικούν ;
Η σύμβαση μαθητείας συναντάται συχνά ως μικτή σύμβαση με τη σύμβαση εργασίας, όταν όμως για την εκμάθηση είναι α ν α γ κ α ί α η παροχή εργασίας (ταυτόχρονη ή διαδοχική). Εφόσον στην περίπτωση αυτή η εργασία του μαθητευόμενου αποτελεί το κρίσιμο και βαρύνον στοιχείο έχουμε κανονική σύμβαση εργασίας με στοιχεία (ίσως εξεταζόμενα κατά περίπτωση) μαθητείας. Πρόκειται δηλαδή για ευκαιριακά μαθητευόμενους, η σύμβαση των οποίων όμως αποτελεί σε κάθε περίπτωση κανονική σύμβαση εργασίας (ορισμένου χρόνου εν προκειμένω), ενώ η εκμάθηση μάς τέχνης ή η απόκτηση εργασιακής εμπειρίας θεωρείται ως συνέπεια της εφαρμογής της εργασιακής σύμβασης (αυτή άλλωστε ήταν και η περίπτωση των πρώτων συμβάσεων απασχόλησης των σχολικών φυλάκων που σήμερα φυλάνε τα σχολεία που πηγαίνουν τα παιδιά μας).
Αντίθετα στην γνήσια σύμβαση μαθητείας που καταρτίζεται ως τέτοια εγγράφως, ο μαθητής-τεχνίτης δεν συνδέεται με σύμβαση εργασία, γιατί το κύριο στοιχείο είναι η εκμάθηση της τέχνης. Η γνήσια σύμβαση μαθητείας περιέχει και αυτή στοιχεία σύμβασης εργασίας, χωρίς ωστόσο κατά κανόνα, όπως γίνεται δεκτό ο γνήσιος μαθητευόμενος να θεωρείται πραγματικός μισθωτός. Παρόλα αυτά είναι νομικά δυνατή η στην πράξη μετατροπή μιας σύμβασης μαθητείας σε σύμβαση εργασίας (Ι. Κουκιάδη, Εργατικό Δίκαιο, Γ΄ Έκδοση, σελ. 262 επ., ΕφΘεσ 3134/1987, ΕΕργΔ 47 σελ. 397 και προκειμένου για τη δυνατότητα ως εργαζόμενοι να αποτελούν μέλη συνδικαλιστικών οργανώσεων Εγγρ. ΣΚ/ΒΠ/250607 δημοσιευθέν στο Νομικό Δελτίο ΓΣΕΕ).
Σε όλες επομένως τις συμβάσεις μαθητείας (με ή χωρίς εισαγωγικά) θα πρέπει πρωταρχικά να ερευνάται σε τι κυρίως απέβλεψαν οι συμβαλλόμενοι (ΟλΑΠ 19/1987, ΝοΒ36.83) καθώς και ποια στοιχεία υπερέχουν κατά την υλοποίηση των σχετικών συμβάσεων, αυτά της γνήσιας μαθητείας ή της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας.
Στην Ελληνική περίπτωση τόσο το Ελληνικό Δημόσιο όσο και τα εποπτευόμενα από αυτό ΝΠΔΔ εκτελούσαν επί σειράς ετών με τους εργαζόμενους των STAGE τις ίδιες ακριβώς εργασίες και τα υπηρεσιακά καθήκοντα του μονίμου προσωπικού τους, υπόκεινται δε και οι εργαζόμενοι αυτού στις εντολές των Προϊσταμένων των οικείων Υπηρεσιών. Ασκεί δηλαδή το αυτό διευθυντικό δικαίωμα επ αυτών κατή που εξηγεί άλλωστε τόσο την εργασιακό περιεχόμενο στο οποίο απέβλεψε το Δημόσιο εργοδότης όσο και την ανανέωση των συμβάσεων (πόσο άλλωστε μπορεί να διαρκεί μία γνήσια σύμβαση μαθητείας πολύ περισσότερο μάλιστα όταν κατά τη διάρκεια της δεν εμφανίζονται καθόλου και πουθενά εκπαιδευτές ;) και μάλιστα με δαπάνες του ίδιου του Ελληνικού Δημοσίου όπως ευτυχώς αποκαλύφθηκε –έστω και προεκλογικά- ότι συμβαίνει στις πολύπαθες εργασιακές σχέσεις της χώρας μας ……
Είναι πολλοί και δεν είναι πλέον lone stagers
Η νεοεκλεγείσα Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με την ισχυρή κοινοβουλευτική πλειοψηφία που της έδωσε η ψήφος του Ελληνικού λαού δεν πρέπει να λησμονήσει ότι πίσω από την σκανδαλώδη και ευτυχώς αποκαλυφθείσα σε ολόκληρη την Ελληνική κοινωνία πραγματικότητα της ανασφάλιστης εργασίας των 550 ευρώ μηνιαίως για άνεργους πτυχιούχους ΑΕΙ κρύβεται το συνολικό πρόβλημα των συμβασιούχων, είτε του ευρύτατου Δημόσιου είτε του ιδιωτικού τομέα, κομμάτι του οποίου (ίσως το πιο εξευτελιστικό για τα ανθρώπινα και εργασιακά δικαιώματα) αποτελούν και οι εργαζόμενοι των stage και ότι οφείλει στον κόσμο αυτόν πειστικές απαντήσεις και προπάντων γενναίες αποφάσεις μέσα από τη θέσπιση και τον αυστηρό έλεγχο εφαρμογής σταθερών κανόνων προστασίας. Μέχρι τότε οι χιλιάδες οργανωμένοι πλέον σε συλλογικές οργανώσεις συμβασιούχοι των stage θα είναι εδώ, στο πολιτικό και κοινωνικό προσκήνιο για να της το θυμίζουν.
