Δάνεια σε Ελβετικό Φράγκο - Νομική Προστασία Δανειοληπτών

Ένας μεγάλος αριθμός Ελλήνων δανειοληπτών έλαβαν ιδίως κατά τα έτη 2006 – 2008 στεγαστικά δάνεια σε ελβετικό φράγκο, καθώς οι τράπεζες παρουσίαζαν με έμφαση στους ενδιαφερόμενους δανειολήπτες το χαμηλό επιτόκιο των συγκεκριμένων δανείων και τη σταθερότητα της συναλλαγματικής ισοτιμίας ευρώ - ελβετικού φράγκου, η οποία τότε ανερχόταν σε 1,65 ευρώ, αποσιωπώντας τον συναλλαγματικό κίνδυνο.

Τα δάνεια αυτά χορηγούνταν αδιακρίτως σε δανειολήπτες, παρά το γεγονός ότι τα δάνεια σε ξένο νόμισμα έχουν επενδυτικό χαρακτήρα με συναλλαγματικούς κινδύνους που δεν είναι σε θέση να υπολογίσει ο μέσος καταναλωτής και ενώ με βάση ένα πλέγμα νόμων και πράξεων της Τράπεζας της Ελλάδας, οι τράπεζες αφενός έχουν υποχρέωση να ενημερώνουν τους δανειολήπτες για τον αναλαμβανόμενο συναλλαγματικό κίνδυνο, προβαίνοντας σε ακριβή επισήμανση και επεξήγηση των κινδύνων μέσω απτών, σαφών και κατανοητών παραδειγμάτων δυσμενούς εξέλιξης της συναλλαγματικής ισοτιμίας και αφετέρου οφείλουν να διερευνούν κατά πόσον ο καταναλωτής είναι σε θέση να αντιληφθεί τους κινδύνους αυτούς και τις επιπτώσεις των διακυμάνσεων στη συναλλαγματική ισοτιμία.

Μετά την έναρξη της οικονομικής κρίσης και δη από το έτος 2009 η ισοτιμία ευρώ-ελβετικού φράγκου άρχισε να μεταβάλλεται εις βάρος του ευρώ, με συνέπεια το φθινόπωρο του έτους 2011 να αναγκαστεί να παρέμβει η Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας και να θέσει ως ανώτατη τιμή στην ισοτιμία ελβετικού φράγκου έναντι του ευρώ το 1,20. Ωστόσο, η πρόσφατη αιφνιδιαστική απόφαση της Κεντρικής Τράπεζας της Ελβετίας την 15η.01.2015 να διακόψει την ελάχιστη συναλλαγματική ισοτιμία του 1,20 ελβετικού φράγκου ανά ευρώ, καθιστά ακόμη δυσχερέστερη οικονομικά την θέση των καταναλωτών που έχουν λάβει δάνεια σε ελβετικό φράγκο, καθώς αυξάνονται υπέρμετρα τα ποσά των δόσεων που καλούνται να καταβάλλουν και παρ’ όλες τις καταβολές των δόσεων στις οποίες έχουν προβεί όλα αυτά τα χρόνια, το ύψος του ανεξόφλητου κεφαλαίου τους σε ευρώ είτε έχει παραμείνει το ίδιο ή σε πολλές περιπτώσεις είναι αρκετά υψηλότερο. Σύμφωνα δε με τις πρώτες εκτιμήσεις, η επιβάρυνση των δανειοληπτών σε ελβετικό φράγκο μπορεί να ξεπεράσει ακόμη και το 67%. Σημειωτέον, ότι η ισοτιμία ευρώ - ελβετικού φράγκου ανέρχεται πλέον περίπου σε 1,02 ευρώ.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΠΟΥ ΔΙΚΑΙΩΝΟΥΝ ΔΑΝΕΙΟΛΗΠΤΕΣ

Τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο έχουν ήδη εκδοθεί οι κάτωθι δικαστικές αποφάσεις οι οποίες έχουν κρίνει για το ζήτημα του ελβετικού φράγκου και έχουν δικαιώσει δανειολήπτες:

Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την απόφαση της 30ης Απριλίου 2014 στην υπόθεση C-26/13, Árpád Kásler και Hajnalka Káslerné Rábai κατά OTP Jelzálogbank Zrt, επεσήμανε, μεταξύ άλλων, ότι η σύμβαση δανείου πρέπει να εκθέτει κατά τρόπο διαφανή τον λόγο και τις ιδιαιτερότητες του μηχανισμού μετατροπής του ξένου νομίσματος. Ο καταναλωτής θα πρέπει να έχει την δυνατότητα όχι μόνο να πληροφορηθεί την ύπαρξη της διαφοράς μεταξύ της συναλλαγματικής ισοτιμίας πωλήσεως και της συναλλαγματικής ισοτιμίας αγοράς του ξένου νομίσματος, αλλά και να αξιολογήσει τις οικονομικές συνέπειες που θα συνεπαγόταν γι’ αυτόν η εφαρμογή της συγκεκριμένης συναλλαγματικής ισοτιμίας για τον υπολογισμό των δόσεων και το συνολικό ύψους του δανείου του.

Περαιτέρω, το Πολυμελές Πρωτοδικείο Ξάνθης με την υπ’ αριθμ. 23/2014 απόφασή του έκρινε ως καταχρηστικό τον όρο δανειακής σύμβασης, ο οποίος προέβλεπε ότι ο δανειολήπτης υποχρεούταν να εκπληρώνει τις απορρέουσες από τη σύμβαση υποχρεώσεις του προς την Τράπεζα είτε στο νόμισμα της χορήγησης, είτε σε ευρώ με βάση την τρέχουσα τιμή πώλησης του νομίσματος χορήγησης την ημέρα της καταβολής. Επιπλέον, το δικαστήριο έκρινε πως η οφειλή του δανειολήπτη πρέπει να υπολογιστεί βάσει της ισοτιμίας των δύο νομισμάτων που ίσχυε κατά την περίοδο που εκταμιεύτηκαν τα χρήματα του δανείου και όχι βάσει της ισοτιμίας των δύο νομισμάτων που ισχύει κατά την ημέρα της καταβολής.

Στην ίδια κατεύθυνση το Μονομελές Πρωτοδικείο Κοζάνης με την υπ’ αριθμ. 342/2014 απόφαση ασφαλιστικών μέτρων, υποχρέωσε την τράπεζα να δεχθεί την καταβολή των μηνιαίων δόσεων από το δανειολήπτη με την ισοτιμία που ίσχυε κατά τον χρόνο εκταμίευσης του δανείου, μέχρι τη συζήτηση της κύριας αγωγής και την έκδοση οριστικής αποφάσεως.

ΝΟΜΙΚΕΣ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΔΑΝΕΙΟΛΗΠΤΩΝ

Τα δικηγορικά μας γραφεία αναλαμβάνουν την άσκηση αγωγών καταναλωτών που έλαβαν στεγαστικό δάνειο σε ελβετικό φράγκο με σκοπό την ακύρωση των σχετικών καταχρηστικών όρων της δανειακής σύμβασης, την επαναφορά του δανείου στην ισοτιμία που ίσχυε κατά τον χρόνο εκταμίευσής του και την αποζημίωση του δανειολήπτη λόγω μη επαρκούς, ειδικής και διαφανούς ενημέρωσής τους από την τράπεζα για τους αναλαμβανόμενους κινδύνους.

Ως γενική παρατήρηση και λαμβάνοντας υπόψη την εμπειρία που έχουμε ως γραφεία που χειριζόμαστε τέτοια θέματα, επισημαίνουμε ότι κάθε δανειολήπτης μέσω του δικηγόρου που θα επιλέξει να τον εκπροσωπήσει, θα πρέπει να επισημαίνει, αφενός μεν, την παράβαση εκ μέρους των τραπεζών της υποχρέωσης καλής πίστης και την από αυτή απορρέουσα συναλλαγματική υποχρέωση πρόνοιας και ασφάλειας, λόγω ελλιπούς διαφώτισης και ενημέρωσης του καταναλωτή – δανειολήπτη για τον αναλαμβανόμενο κίνδυνο και δη για προϊόντα που έχουν στην πραγματικότητα επενδυτικό χαρακτήρα, αφετέρου δε, την απρόβλεπτη μεταβολή των συνθηκών που έχει επέλθει λόγω των ανωτέρω σημαντικών αλλαγών στη συναλλαγματική ισοτιμία. Υπογραμμίζουμε ότι η κάθε περίπτωση κρίνεται ξεχωριστά, η δε επιλογή του ορθού νομικού χειρισμού κάθε υπόθεσης εξαρτάται από τα συγκεκριμένα πραγματικά περιστατικά και την ορθή νομική αξιολόγηση αυτών εκ μέρους του δικηγόρου του δανειολήπτη.