Δημήτρης Περπατάρης: Ασθενεί το δημόσιο στις αποδοχές και ο ιδιωτικός τομέας στις συντάξεις

Άρθρο του Δημήτρη Περπατάρη
στην εφημερίδα "60+ Η εφημερίδα
όλων των συνταξιούχων"

• Μείωση 25,6% του μέσου μισθού των υπαλλήλων
• Αρνητικό «ρεκόρ» στην Ευρώπη

Πορεία… κατρακύλας και παγίωσης στο ναδίρ καταγράφουν οι μισθολογικές αποδοχές των εργαζομένων στο ελληνικό Δημόσιο. Μελέτη του Κοινωνικού Πολύκεντρου της ΑΔΕΔΥ καταγράφει μείωση κατά 25,6% του μέσου μισθού των Ελλήνων δημοσίων υπαλλήλων μεταξύ 2008 – 2020, επιβεβαιώνοντας αφενός το μεγάλο οικονομικό πλήγμα που έχουν υποστεί από την αρχή της οικονομικής κρίσης και αποκαλύπτοντας, αφετέρου άλλη μια αρνητική πανευρωπαϊκή «πρωτιά» για τη χώρα μας: ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες, η Ελλάδα «ξεχωρίζει» για το ύψος της αρνητικής προσαρμογής του μισθού των δημοσίων υπαλλήλων της. 

Ακόμα και στην Πορτογαλία, την Ισπανία ή την Κύπρο, όπου έχουν επιβληθεί μνημόνια, οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων εμφανίζουν. 

Η μελέτη με τίτλο «Το επίπεδο και η εξέλιξη των αμοιβών στον Ελληνικό Δημόσιο Τομέα από την κρίση του 2009-10 μέχρι σήμερα» (εκπονήθηκε από τον καθηγητή του Παντείου Πανεπιστημίου, Σταύρο Μαυρουδέα, και τον ερευνητή στο Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών, Κώστα Πασσά) αποτυπώνει μια σημαντική μετατόπιση προς τα κάτω των εισοδημάτων των δημοσίων υπαλλήλων και ταυτόχρονα αύξηση των μισθολογικών ανισοτήτων μεταξύ των διαφόρων κατηγοριών τους.

Πέρα από τις άμεσες μειώσεις μισθών (κατάργηση 13ου – 14ου μισθού, σωρευτική περικοπή 20% διαφόρων επιδομάτων κ.ά.), βασικό εργαλείο για την περικοπή του μισθολογικού κόστους ήταν η θέσπιση του ενιαίου μισθολογίου – βαθμολογίου, επισημαίνει η μελέτη, επικαλούμενη έρευνα του καθηγητή Εργασιακών Σχέσεων, Γ. Κουζή. Μεταξύ άλλων, με τον Ν. 4024/2011, οι κατώτεροι μισθοί μειώθηκαν στα 780 (από 850) ευρώ, καταργήθηκαν επιδόματα, «πάγωσε» η μισθολογική εξέλιξη, οι υπάλληλοι επανακατατάχθηκαν σε χαμηλότερα μισθολογικά κλιμάκια και υποβαθμίστηκαν μισθολογικά εργαζόμενοι στοιχειώδους και μέσης εκπαίδευσης και νέοι υπάλληλοι. Το αποτέλεσμα ήταν να μειωθούν μισθοί δημοσίων υπαλλήλων κατά 20%-53%, ανά περίπτωση. 

Το επίπεδο αμοιβών στον ελληνικό δημόσιο τομέα «είναι από τα χειρότερα ανάμεσα στις χώρες της Ε.Ε. και της ευρωζώνης», τονίζει η μελέτη, παρατηρώντας ότι, ενώ «παραμένουν πάντα καθηλωμένοι» οι μισθοί των Ελλήνων δημοσίων υπαλλήλων, «σε αρκετές άλλες χώρες της Ε.Ε. έχουν ήδη αρχίσει να δίνονται μισθολογικές αυξήσεις στον δημόσιο τομέα». Στην ευρωπαϊκή σύγκριση, η «οικτρή εικόνα» των μισθολογικών συνθηκών στο ελληνικό Δημόσιο «γίνεται εντονότερη». Συγκεκριμένα, ενώ στην Ελλάδα ο μέσος μισθός στο Δημόσιο έχει μειωθεί κατά 25,6% την περίοδο 2008-2020:

• αυξήθηκε κατά 23,8% στην Ευρωπαϊκή Ένωση των «27»,

• αυξήθηκε κατά 21,4% στην ευρωζώνη,

• εμφάνισε «εντυπωσιακές αυξήσεις» σε χώρες του ευρωπαϊκού κέντρου, όπως 37,2% στη Γερμανία, 29,8% στην Ολλανδία και 21,8% στη Γαλλία,

• αυξήθηκε ακόμα και σε χώρες όπου εφαρμόστηκαν περιοριστικά μέτρα, όπως η Κύπρος (6,3%), η Ισπανία (6,3%) και η Πορτογαλία (5,2%).

Περιοριστικές πολιτικές εφαρμόστηκαν και στην Ιρλανδία, όπου καταγράφεται μείωση του μέσου μισθού στο Δημόσιο κατά 6,5%, «που όμως πάλι είναι αισθητά μικρότερη συγκριτικά με την ελληνική απομείωση κατά 25,6%», τονίζεται στη μελέτη.

Εκτός από τη μείωση των μισθών, οι μελετητές εντοπίζουν και διεύρυνση ανισοτήτων. Ειδικότερα, στη δεκαετία 2010-2020, υπάλληλοι με μισθό:

• κάτω των 900 ευρώ, αυξήθηκαν στο 20% του συνόλου (συγκριτικά με 12% το 2010)

• 900-1.000 ευρώ αυξήθηκαν στο 10% του συνόλου (από 6%)

• 1.000-1.100 ευρώ αυξήθηκαν στο 16% (από 11%)

• 1.100-1.300 ευρώ αυξήθηκαν στο 32% (από 29%)

• 1.300-1.600 ευρώ μειώθηκαν στο 17% (από 27%)

• άνω των 1.600 ευρώ μειώθηκαν στο 6% (από 15%)

Από την άλλη, μεταξύ 2010-2020, ανώτερα διευθυντικά και διοικητικά στελέχη του Δημοσίου υπέστησαν μεσοσταθμικές μειώσεις (ύψους 11,2%: από 1.632 ευρώ σε 1.449 ευρώ) μικρότερες συγκριτικά με όλους τους υπόλοιπους συναδέλφους τους. Οι μειώσεις στους επιστήμονες δημόσιους υπάλληλους (γιατροί, εκπαιδευτικοί κ.λπ.) ανήλθαν σε 15,8% (από 1.366 ευρώ σε 1.150 ευρώ). Οι μειώσεις στους τεχνικούς ανήλθαν σε 13,4% (από 1.265 ευρώ σε 1.096 ευρώ) και στη μεγάλη κατηγορία των υπαλλήλων γραφείου, οι μειώσεις ανήλθαν στο 15,3% (από 1.196 ευρώ σε 1.013 ευρώ).

Αυξάνεται, επίσης, η μισθολογική απόκλιση μεταξύ των δύο φύλων: ο μέσος μισθός για τους άνδρες υπαλλήλους υποχωρεί κατά 14,7% (από 1.326 ευρώ σε 1.131 ευρώ), κατά 15,4% στις γυναίκες (από 1.210 ευρώ σε 1.024 ευρώ).

Στο σημερινό δυσμενές μακροοικονομικό περιβάλλον, γενικότερα οι μισθωτοί αναμένουν νέα πλήγματα στο εισόδημά τους. Αν και κατά την περίοδο 2010-2020 οι τιμές αγαθών παρέμεναν σχετικά σταθερές, αντίθετα, κατά την παρούσα περίοδο η σοβαρή άνοδος του πληθωρισμού θα οδηγήσει σε ανάλογη μείωση της αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων, αν δεν υπάρξει αντίστοιχη αύξηση των μισθών.

Οι συντάξεις γήρατος που εκδόθηκαν τον Ιούνιο και αφορούσαν δικαιούχους από τον ιδιωτικό τομέα είναι κατά 567,51 ευρώ μικρότερες σε σχέση με εκείνες που δόθηκαν σε δικαιούχους από τον δημόσιο τομέα, ανοίγοντας την ψαλίδα στους δύο τομείς.

Ακριβέστερα, τα στοιχεία της έκθεσης «Ήλιος», δείχνουν ότι οι νέες κύριες συντάξεις γήρατος που εξέδωσαν οι αρμόδιες υπηρεσίες για δικαιούχους – πρώην εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα δεν ξεπέρασαν τα 760,16 ευρώ, μικτά.

Αντίθετα, αισθητά υψηλότερες, στα 1.327,67 ευρώ, ήταν οι νέες κύριες συντάξεις γήρατος που εκδόθηκαν τον ίδιο μήνα για δικαιούχους οι οποίοι προέρχονταν από το Δημόσιο. Ουσιαστικά, διαπιστώνεται ότι τον Ιούνιο οι συντάξεις του Δημοσίου ήταν κατά 42,72% υψηλότερες από εκείνες του ιδιωτικού τομέα.

Είναι προφανές ότι η επίδραση της βαθιάς οικονομικής κρίσης, που αύξησε δραματικά την ανεργία κατά την τελευταία 15ετία, είναι καταλυτική, ώστε να εμφανίζονται πολύ μικρότερες οι συντάξεις του ιδιωτικού τομέα.

Παράλληλα, τα στοιχεία του Συστήματος «Ήλιος» δείχνουν ότι είναι συνολική η εικόνα καθίζησης των αποδοχών από συντάξεις.

Ανεξάρτητα από το πότε εκδόθηκαν, διαπιστώνεται ότι οι κύριες συντάξεις γήρατος, κατά μέσο όρο, βρίσκονται μόλις στα 843 ευρώ μικτά. Πιο συγκεκριμένα, από την έκθεση «Ήλιος» για τον μήνα Ιούνιο προκύπτουν τα εξής:

• Αναφορικά με τους νέους συνταξιούχους, τον Ιούνιο πληρώθηκαν από τον e-ΕΦΚΑ 26.589 συντάξεις όλων των κατηγοριών (κύριες, επικουρικές). Η δαπάνη γι’ αυτές τις συντάξεις υπολογίστηκε στα 15.686.164 ευρώ. Όμως, καταβλήθηκαν άλλα 83.924.061 ευρώ ως αναδρομικά, ανάλογα με το χρονικό διάστημα αναμονής για να απονεμηθούν οι εν λόγω συντάξεις. Αξίζει όμως να επισημανθεί ότι τον Ιούνιο απονεμήθηκαν και άλλες 5.597 τροποποιητικές συντάξεις, κάτι που σημαίνει ότι εντοπίστηκαν και διορθώθηκαν λάθη που είχαν γίνει στο αρχικό ποσό. Ειδικά γι’ αυτές τις τροποποιητικές συντάξεις καταβλήθηκε ποσό 4.900.837 ευρώ, στο οποίο όμως πρέπει να προστεθούν και άλλα 11.693.074 ευρώ ως αναδρομικά.

• Από τις 26.589 νέες συντάξεις που απονεμήθηκαν τον Ιούνιο, οι 14.090 αφορούσαν συντάξεις γήρατος. Καταβλήθηκαν ακόμα 6.779 συντάξεις θανάτου (χηρείας), 4.030 αναπηρίας και 1.690 λοιπές.

• Από τις 14.090 συντάξεις γήρατος που απονεμήθηκαν τον Ιούνιο, περισσότερες από τις μισές (7.382 ή ποσοστό 52,39%) προήλθαν από τον ΕΦΚΑ, άρα αφορούσαν πρώην εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα. Η μέση σύνταξη γι’ αυτές τις περιπτώσεις ήταν μόλις 760,16 ευρώ. Αντίστοιχα, εκδόθηκαν και 1.269 συντάξεις γήρατος από τον δημόσιο τομέα (ποσοστό 9%). Εκεί η μέση σύνταξη ήταν 1.327,67 ευρώ. Άρα, διαπιστώνεται ότι τον Ιούνιο οι νέες συντάξεις γήρατος που αφορούσαν δικαιούχους από τον ιδιωτικό τομέα ήταν κατά 567,51 ευρώ μικρότερες από εκείνες που αφορούσαν δικαιούχους από τον δημόσιο τομέα. Πρόκειται για μια διαφορά 42,72%.

Σε ό,τι αφορά τα πιο γενικά στοιχεία των συντάξεων, διαπιστώνονται τα εξής:

• Καταγράφηκαν 2.507.298 συνταξιούχοι τον Ιούνιο στη χώρα, ελάχιστα περισσότεροι, κατά 1.445 άτομα, σε σύγκριση με τους 2.505.853 του Μαΐου. Ωστόσο, σε ετήσια βάση, από τους 2.495.464 συνταξιούχους του Ιουνίου του 2024 προκύπτει αύξηση 11.834 ατόμων μέσα σε 12 μήνες.

• Το υψηλότερο μέσο εισόδημα από συντάξεις (1.133,63 ευρώ) έλαβαν τον Ιούνιο 273.244 συνταξιούχοι, ηλικίας 61-65 ετών. Έπονται οι 455.220 συνταξιούχοι ηλικίας 66-70 ετών, οι οποίοι έλαβαν 1.106,05 ευρώ ως μηνιαίο εισόδημα από συντάξεις. Για τον υπολογισμό του μέσου εισοδήματος από συντάξεις, αθροίζονται οι συντάξεις όλων των κατηγοριών (γήρατος, θανάτου, αναπηρίας) που ενδεχομένως λαμβάνει ένας συνταξιούχος.

• Τον Ιούνιο πληρώθηκαν 4.685.085 συντάξεις. Από αυτές οι 2.868.183 ήταν κύριες, οι 1.379.861 ήταν επικουρικές, ενώ δόθηκαν και 437.041 μερίσματα. Η μηνιαία δαπάνη που καταβλήθηκε για τις ανωτέρω συντάξεις ξεπέρασε τα 2,74 δισ. ευρώ.

• Η μέση κύρια σύνταξη τον Ιούνιο υπολογίστηκε στα 843,63 ευρώ. Αντίστοιχα, η μέση επικουρική ήταν 196,59 ευρώ και το μέσο μέρισμα 113,26 ευρώ.

• Ειδικά ως προς τις συντάξεις γήρατος, καταγράφηκαν 1.144.086 (ποσοστό 59,14%) κάτω από 1.000 ευρώ μικτές αποδοχές. Επίσης, οι περισσότερες συντάξεις (857.115 ή ποσοστό 44,3%) κυμαίνονται από 500 έως 1.000 ευρώ. Υπάρχει όμως και ένα εξίσου σημαντικό ποσοστό (41,15%) ή 790.380 συντάξεις, που είναι υψηλότερες των 1.000 ευρώ.

Δημήτρης Περπατάρης: Τι πρέπει να γνωρίζουν οι Έλληνες ομογενείς του Καναδά

Άρθρο του Δημήτρη Περπατάρη
στην εφημερίδα "60+ Η εφημερίδα
όλων των συνταξιούχων"

Έχουν δικαίωμα σε συντάξεις και από τις δύο χώρες, ανάλογα με το πού έχουν εργαστεί και ασφαλιστεί  

Οι Έλληνες που ζουν στον Καναδά και έχουν εργαστεί είτε στην Ελλάδα, είτε στον Καναδά, έχουν δικαίωμα σε συντάξεις από τον Καναδά. Μπορούν επίσης να διεκδικήσουν συντάξεις από την Ελλάδα, αν έχουν ασφαλιστεί σε φορείς όπως το ΙΚΑ, ο ΟΑΕΕ ή ο ΟΓΑ.
Σύνταξη από τον Καναδά δικαιούνται: 

• Όσοι έχουν εργαστεί στον Καναδά μπορούν να διεκδικήσουν συντάξεις γήρατος, όπως το Old Age Security (OAS). 

• Για την αίτηση συνταξιοδότησης από τον Καναδά, χρειάζονται έγγραφα όπως διαβατήρια, πιστοποιητικό γέννησης, κάρτα εργασίας (Social Insurance Card) ή τον 9ψήφιο αριθμό, και κάρτα υπηκοότητας (Citizenshipcard) ή κάρτα Landedimmigrant. 

• Επιπλέον, στοιχεία συζύγου και μαρτύρων μπορεί να χρειαστούν. Σύνταξη από Ελλάδα δικαιούνται:

• Οι Έλληνες που έχουν ασφαλιστεί σε ελληνικούς φορείς κοινωνικής ασφάλισης, όπως το ΙΚΑ, ο ΟΑΕΕ ή ο ΟΓΑ, έχουν δικαίωμα σε σύνταξη από την Ελλάδα. 

• Σημαντικό είναι να επιβεβαιώνεται η αποστολή του πιστοποιητικού ζωής στο αρμόδιο υποκατάστημα του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, ιδιαίτερα αν η σύνταξη αποστέλλεται στο εξωτερικό. 

• Στην περίπτωση αυτή, το Περιφερειακό Υποκατάστημα ΙΚΑ-ΕΤΑΜ Αθηνών, Υποδιεύθυνση Πληρωμών Συντάξεων, είναι αρμόδιο για την πληρωμή. Έλληνες ή Ελληνοκαναδοί οι οποίοι έχουν εργαστεί ή απλά έχουν μείνει στον Καναδά, μπορούν να διεκδικήσουν σύνταξη (CanadianPensions). 

ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΤΕΡΑ: 

Οι συντάξεις που δικαιούνται οι ομογενείς μας είναι κυρίως δύο κατηγοριών: 

Α. Σύνταξη Εργασίας: σχετίζεται με τα εργάσιμα χρόνια στον Καναδά. 

Β. Σύνταξη Γήρατος: σχετίζεται με τα χρόνια παραμονής στον Καναδά. 

Επίσης υπάρχει ένας αριθμός άλλων συντάξεων – επιδομάτων τα οποία σχετίζονται με σπουδές, θάνατο, κλπ. 

Α. Σύνταξη Γήρατος – OAS
ΠΟΙΟΙ ΔΙΚΑΙΟΥΝΤΑΙ ΣΥΝΤΑΞΗ ΓΗΡΑΤΟΣ 

Απαιτούμενα Δικαιολογητικά Σύνταξη γήρατος δικαιούνται όσοι είναι 65 ετών και έχουν κατοικήσει στον Καναδά τουλάχιστον 20 χρόνια μετά την ηλικία των 18. Εάν ο ενδιαφερόμενος παρέμεινε στον Καναδά λιγότερο από 20 χρόνια, μπορεί και πάλι να δικαιούται σύνταξη γήρατος βάσει της υπάρχουσας Ασφαλιστικής Συμφωνίας μεταξύ Ελλάδος και Καναδά 

1.Διαβατήριο εισόδου και Εξόδου από Καναδά. 

2. Σε περίπτωση που έχετε ταξιδέψει εκτός Καναδά και έχετε παραμείνει στη αλλοδαπή χώρα (π.χ. Ελλάδα ) για περισσότερο από έξι μήνες, χρειάζεται να προσκομίσετε και το συγκεκριμένο διαβατήριο. 

3. Πιστοποιητικό Γεννήσεως από τον Δήμο ή τα ΚΕΠ. 

4. Την Κάρτα εργασίας σας – Social Insurance Card ή απλά τον 9ψήφιο αριθμό. 

5. Την Κάρτα Υπηκοότητας (Citizenship card) ή κάρτα Landed immigrant. 

6. Στοιχεία Συζύγου: όνομα, επώνυμο, ημερομηνία γεννήσεως, κάρτα εργασίας. 

7. Στοιχεία Μάρτυρα: όνομα, επώνυμο, διεύθυνση, τηλέφωνο. 

8. Αριθμό μητρώου Ελληνικού φορέα ασφάλισης πχ. ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΟΓΑ. κλπ. 

Η αίτηση συμπληρώνεται με σωστά στοιχεία, υπογράφεται από τον ενδιαφερόμενο και κατατίθεται στον Καναδά. Ο μέγιστος χρόνος που απαιτείται για την ολοκλήρωση της διαδικασίας αυτής είναι 15 – 18 μήνες 

Β. Σύνταξη Εργασίας (CPP – QPP)
ΠΟΙΟΙ ΔΙΚΑΙΟΥΝΤΑΙΣ ΣΥΝΤΑΞΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 

Απαιτούμενα Δικαιολογητικά Σύνταξη Εργασίας δικαιούνται όσοι έχουν συνεισφέρει στο Ασφαλιστικό Σύστημα του Καναδά τουλάχιστον ένα χρόνο μετά το έτος 1966 και είναι 65 ετών (πλήρης σύνταξη) ή είναι μεταξύ 60 και 64 ετών και έχουν σταματήσει να εργάζονται (σύνταξη μειωμένη κατά 6% για κάθε χρόνο που ο δικαιούχος είναι κάτω από 65). Την Σύνταξη Εργασίας μπορεί να λάβει ο δικαιούχος σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου. Επίσης, μπορεί να πραγματοποιηθεί συμψηφισμός των ετών εργασίας στον Καναδά με τα έτη εργασίας στην Ελλάδα 

1. Πιστοποιητικό Γεννήσεως από τον Δήμο ή τα ΚΕΠ. 

2. Την Κάρτα εργασίας σας – Social Insurance Card ή απλά τον 9ψήφιο αριθμό. 

3. Την Κάρτα Υπηκοότητας (Citizenshipcard) ή κάρτα Landedimmigrant (εάν υπάρχουν). 

4. Στοιχεία Συζύγου: όνομα, επώνυμο, ημερομηνία γεννήσεως, κάρτα εργασίας – ή απλά τον 9ψήφιο αριθμό. 

5.Αριθμό μητρώου Ελληνικού φορέα ασφάλισης πχ. ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΟΓΑ. κλπ. 

Η αίτηση συμπληρώνεται με σωστά στοιχεία, υπογράφεται από τον ενδιαφερόμενο και κατατίθεται στον Καναδά. Ο μέγιστος χρόνος που απαιτείται για την ολοκλήρωση της διαδικασίας αυτής είναι 3 – 6 μήνες. 

Δημήτρης Περπατάρης: Ποιοι επαγγελματίες χάνουν την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη

Άρθρο του Δημήτρη Περπατάρη
στην εφημερίδα "60+ Η εφημερίδα
όλων των συνταξιούχων"

Τι προβλέπει η εγκύκλιος του e-ΕΦΚΑ για τους ασφαλισμένους που έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη προς τα ασφαλιστικά ταμεία

Προϋποθέσεις, το δικαίωμα στην υγειονομική περίθαλψη για έναν ακόμη χρόνο, καθώς και εκείνους που τη χάνουν προσδιορίζει Εγκύκλιος του e-ΕΦΚΑ. Ειδικότερα, σε ότι αφορά στους μισθωτούς, η ασφαλιστική ικανότητα (δηλαδή το δικαίωμα στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη) χορηγείται ή παρατείνεται για όλους τους άμεσα ασφαλισμένους του e-ΕΦΚΑ και τα μέλη των οικογενειών τους, υπό τις εξής προϋποθέσεις: 

• Οι μισθωτοί εργαζόμενοι δικαιούνται ασφαλιστική ικανότητα, εφόσον έχουν πραγματοποιήσει τουλάχιστον 50 ημέρες εργασίας κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος ή το τελευταίο δωδεκάμηνο πριν από την επέλευση του ασφαλιστικού κινδύνου. 

• Για απασχολούμενους σε οικοδομοτεχνικά έργα, οι 50 ημέρες ασφάλισης προσαυξάνονται κατά 20% και συνυπολογίζονται οι ημέρες αδείας. 

• Συνυπολογίζονται επίσης οι ημέρες επιδότησης λόγω ασθενείας, εργατικού ατυχήματος, τακτικής ανεργίας ή επίσχεσης εργασίας.

Επαγγελματίες και αγρότες 

Στους μη μισθωτούς νεοεισερχόμενους στην ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ χορηγείται ασφαλιστική ικανότητα με τη συμπλήρωση τουλάχιστον δύο (2) μηνών ασφάλισης κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος ή κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο πριν την ημερομηνία προσέλευσης ή επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου και εφόσον έχουν καταβληθεί οι απαιτητές ασφαλιστικές εισφορές. 

Για την παράταση της ασφαλιστικής ικανότητας στους μη μισθωτούς ασφαλισμένους του e-ΕΦΚΑ απαιτείται να έχουν καταβληθεί οι απαιτητές ασφαλιστικές εισφορές από 01.01.2017 έως 31 Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους. 

Ειδικότερα, για την ανανέωση της ασφαλιστικής ικανότητας των μη μισθωτών ασφαλισμένων για το τρέχον ασφαλιστικό έτος (01.03.2025 έως 28.02.2026), πρέπει να έχουν εξοφληθεί οι ασφαλιστικές εισφορές χρονικής περιόδου από 01.01.2017 έως 31.12.2024. 

Σε περίπτωση ύπαρξης οφειλής, η ασφαλιστική ικανότητα ανανεώνεται ανά μήνα, εφόσον η οφειλή έχει ρυθμιστεί σε δόσεις και τηρείται η εξόφληση των δόσεων.

Εάν οι συνολικές οφειλές προς e-ΕΦΚΑ και ΚΕΑΟ, δηλαδή καθυστερούμενες, ληξιπρόθεσμες ή βεβαιωμένες βασικές οφειλές, δεν ξεπερνούν τα 100 ευρώ, τότε η ασφαλιστική ικανότητα χορηγείται έως τη λήξη του ασφαλιστικού έτους. 

Για τους εργάτες γης και τους απασχολούμενους σε εργασίες καλυπτόμενες από την ασφάλιση του π. ΟΓΑ - αμειβόμενοι με εργόσημο: 

• Απαιτούνται τουλάχιστον 150 ημέρες ασφάλισης το προηγούμενο ημερολογιακό έτος ή δωδεκάμηνο πριν την ημερομηνία προσέλευσης ή επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου. 

• Για τη χορήγηση ετήσιας ασφαλιστικής ικανότητας για το ασφαλιστικό έτος 01.03.2025 έως 28.02.2026 απαιτείται η εξόφληση όλων των εκκαθαρίσεων ασφαλιστικών εισφορών ετών 2017 έως 2024. 

• Λόγω του ότι η εξόφληση της 1ης δόσης της εκκαθάρισης ασφαλιστικών εισφορών εργατών γης έτους 2024 έχει καταληκτική ημερομηνία την 31.03.2025, εάν ο εργάτης γης δεν έχει οφειλές από εκκαθαρίσεις ασφαλιστικών εισφορών τα προηγούμενα έτη (2017 έως 2023) ή εάν οι οφειλές αυτές είναι ρυθμισμένες και τηρείται η ρύθμιση, τότε η ασφαλιστική ικανότητα χορηγείται έως 31.03.2025. 

Επίσης, η ασφαλιστική ικανότητα για τους εργάτες γης χορηγείται έως τη λήξη του ασφαλιστικού έτους (28.02.2026), εφόσον καταβληθεί εξ ολοκλήρου το ποσό της εκκαθάρισης έτους 2024 και δεν υπάρχουν οφειλές από προηγούμενα έτη. Σε διαφορετική περίπτωση, η ασφαλιστική ικανότητα ανανεώνεται ανά μήνα κατόπιν ελέγχου της καταβολής των απαιτητών δόσεων εκκαθάρισης έτους 2024 και της ρύθμισης προηγούμενων οφειλών. 

Κατ΄ εξαίρεση 

Η ασφαλιστική ικανότητα χορηγείται κατ' εξαίρεση στα πρόσωπα και στα μέλη των οικογενειών τους, από την 1η Μαρτίου 2025 έως την 28η Φεβρουαρίου 2026, τα οποία διατηρούν επαγγελματική εγκατάσταση ή ασκούν δραστηριότητα ή εργάζονται σε πληγείσες περιοχές από θεομηνίες ή άλλες φυσικές καταστροφές, καθώς και στους ανέργους των εν λόγω περιοχών που είναι εγγεγραμμένοι στο Ψηφιακό Μητρώο της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης. 

Αφορούν πληγείσες περιοχές από: 

• Πυρκαγιές Ιουλίου 2023 

• Πυρκαγιές Αυγούστου 2023 

• Πλημμύρες Σεπτεμβρίου 2023 

• Πυρκαγιές Αυγούστου 2024 (Περιφέρεια Αττικής) 

• Θαλάσσια ρύπανση - Παγασητικός Κόλπος (Αύγουστος 2024) 

• Πλημμύρες 30.11.2024 έως 02.12.2024 

• Στους εργοδότες και ασφαλισμένους που έχουν επαγγελματική εγκατάσταση ή δραστηριότητα σε περιοχές της Περιφέρειας Αττικής που επλήγησαν από τις πυρκαγιές της 23ης και 24ης Ιουλίου 2018, και στους εγγεγραμμένους στα μητρώα του e-Ε.Φ.Κ.Α. άμεσα ασφαλισμένους που επλήγησαν από τις πυρκαγιές της 23ης και 24ης Ιουλίου 2018. 

Τέλος παρατείνεται η ασφαλιστική ικανότητα έως τον Φεβρουάριο του 2026, για τους εργαζομένους στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, στη Ναυπηγοεπισκευαστική Ζώνη Περάματος και στα Ναυπηγεία Ελευσίνας. 

Δημήτρης Περπατάρης: Συνταξιοδότηση με βαρέα ένσημα

Άρθρο του Δημήτρη Περπατάρη
στην εφημερίδα "60+ Η εφημερίδα
όλων των συνταξιούχων"

Τι ισχύει και τι πρέπει να προσέξει ο ενδιαφερόμενος δικαιούχος-ασφαλισμένος

Οι ασφαλισμένοι έχουν τρεις επιλογές για σύνταξη με το καθεστώς των Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων (ΒΑΕ). 

Αυτή η κατηγορία εργαζομένων απολαμβάνει το ειδικό προνόμιο της συνταξιοδότησης σε μικρότερη ηλικία, ενώ εξασφαλίζει αυξημένη σύνταξη λόγω των υψηλότερων ποσοστών αναπλήρωσης. Στις περιπτώσεις των βαρέων απαιτείται προσοχή από τους ασφαλισμένους, καθώς είναι απαραίτητο να έχουν συμπληρωθεί 1.000 βαρέα ένσημα τα τελευταία 17 χρόνια πριν από την αίτηση για σύνταξη.

Οι τρεις περιπτώσεις συνταξιοδότησης με το καθεστώς των ΒΑΕ είναι οι εξής:

1η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ: Σύνταξη με βαρέα και 10.500 ένσημα. Οι ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ, άνδρες ή γυναίκες, μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με τη διάταξη των βαρέων και ανθυγιεινών που προβλέπει τη συμπλήρωση 10.500 ημερών ασφάλισης, εκ των οποίων 7.500 ημέρες στα βαρέα, και την ηλικία των 62 ετών για πλήρη σύνταξη ή των 60 ετών για μειωμένη.

Οι 10.500 ημέρες ασφάλισης μπορούν να συμπληρωθούν με πραγματικό χρόνο εργασίας αλλά και με πλασματικό χρόνο ασφάλισης. Αντίθετα, οι 7.500 ημέρες στα βαρέα μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά με πραγματικό χρόνο ασφάλισης. Η σύνταξη σε αυτή την περίπτωση είναι πλήρης εάν η αίτηση γίνει στην ηλικία των 62 ετών. Η σύνταξη στην περίπτωση αίτησης στα 60 είναι μειωμένη. Η μείωση στη μειωμένη σύνταξη στα 60 είναι 51,27 ευρώ σε σύγκριση με την πλήρη.

Παράδειγμα: Μισθωτός του ΙΚΑ συμπλήρωσε τις 10.500 ημέρες ασφάλισης συνολικά και 7.500 στα βαρέα τον Φεβρουάριο του 2024, ενώ έχει γεννηθεί τον Ιούνιο του 1964. Θα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί το 2024 σε ηλικία 60 ετών με μειωμένη σύνταξη, ενώ πλήρη σύνταξη θα μπορεί να λάβει σε ηλικία 62 ετών, το 2026.

2η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ: Άνδρες ασφαλισμένοι με βαρέα και 4.500 ένσημα. Οι ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ άνδρες μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με τη διάταξη των βαρέων και ανθυγιεινών που προβλέπει τη συμπλήρωση 4.500 ημερών ασφάλισης συνολικά, εκ των οποίων 3.600 ημέρες ασφάλισης στο καθεστώς των βαρέων, και την ηλικία των 62 ετών για πλήρη σύνταξη.

Οι 4.500 ημέρες ασφάλισης μπορούν να συμπληρωθούν με πραγματικό χρόνο εργασίας αλλά και με πλασματικό χρόνο ασφάλισης. Αντίθετα, οι 3.600 ημέρες στα βαρέα μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά με πραγματικό χρόνο ασφάλισης.

Παράδειγμα: Μισθωτός του ΙΚΑ συμπλήρωσε τις 4.500 ημέρες ασφάλισης συνολικά και 3.600 στα βαρέα το 2022, ενώ έχει γεννηθεί τον Φεβρουάριο του 1962. Θα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί το 2024 σε ηλικία 62 ετών με πλήρη σύνταξη.

3η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ: Γυναίκες ασφαλισμένες με βαρέα και 4.500 ένσημα. Οι γυναίκες ασφαλισμένες στο ΙΚΑ μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με τη διάταξη των βαρέων και ανθυγιεινών που προβλέπει τη συμπλήρωση 4.500 ημερών ασφάλισης συνολικά, εκ των οποίων 3.600 ημέρες ασφάλισης στο καθεστώς των βαρέων. Οι 4.500 ημέρες ασφάλισης μπορούν να συμπληρωθούν με πραγματικό χρόνο εργασίας αλλά και με πλασματικό χρόνο ασφάλισης. Αντίθετα, οι 3.600 ημέρες στα βαρέα μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποκλειστικά με πραγματικό χρόνο ασφάλισης.

Για τις γυναίκες ασφαλισμένες, η δυνατότητα συνταξιοδότησης δίνεται με βάση το έτος θεμελίωσης: Οι γυναίκες που συμπλήρωσαν 4.500 ημέρες συνολικά και 3.600 ημέρες στα βαρέα το 2010 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 55. Οι γυναίκες που συμπλήρωσαν 4.500 ημέρες συνολικά και 3.600 ημέρες στα βαρέα το 2011 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 56. Οι γυναίκες που συμπλήρωσαν 4.500 ημέρες συνολικά και 3.600 ημέρες στα βαρέα το 2012 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 57.

Οι γυναίκες που συμπλήρωσαν 4.500 ημέρες συνολικά και 3.600 ημέρες στα βαρέα από 1/1/2013 και έπειτα μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 62.

Παράδειγμα: Μισθωτή του πρώην ΙΚΑ συμπλήρωσε τις 4.500 ημέρες ασφάλισης συνολικά και 3.600 στα βαρέα το 2010, ενώ έχει γεννηθεί τον Ιούνιο του 1969. Θα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί το 2024 σε ηλικία 55 ετών. Η σύνταξη στην περίπτωση εξόδου στα 62 με το καθεστώς των βαρέων είναι πλήρης.  

  

Δημήτρης Περπατάρης: Μία αδικία που διορθώθηκε εν τη γενέσει της

Άρθρο του Δημήτρη Περπατάρη
στην εφημερίδα "60+ Η εφημερίδα
όλων των συνταξιούχων"

Σημαντική αλλαγή για το επίδομα ύψους 250 ευρώ μετά από δημόσια παρέμβαση της Ε.Σ.Α.μεΑ

Σημαντική αλλαγή για το επίδομα των 250 ευρώ καθώς, μετά από απαίτηση της την Ε.Σ.Α.με Α. πλέον θα χορηγείται χωρίς ηλικιακά κριτήρια στους συνταξιούχους με αναπηρία. Τη σχετική ανακοίνωση έκανε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, σε συνεννόηση με την Ε.Σ.Α.μεΑ., επισημαίνοντας ότι το ποσό θα καταβάλλεται κάθε Νοέμβριο στους δικαιούχους. 

Υπενθυμίζεται ότι η Ε.Σ.Α.μεΑ. είχε εκφράσει σφοδρές αντιδράσεις, καθώς οι αρχικές ανακοινώσεις εξαιρούσαν από το επίδομα: 

• Χαμηλοσυνταξιούχους με αναπηρία κάτω των 65 ετών 

• Ορφανά τέκνα με αναπηρία που λαμβάνουν σύνταξη λόγω θανάτου γονέα και είναι επίσης κάτω των 65 ετών 

Με τη νέα ρύθμιση, το ετήσιο βοήθημα των 250 ευρώ θα δικαιούνται και οι συνταξιούχοι ΑμεΑ που είναι κάτω των 65 ετών, γεγονός που ικανοποιεί ένα πάγιο αίτημα της αναπηρικής κοινότητας. Όπως δήλωσε ο κ. Μαρινάκης «ήταν στις προθέσεις μας να υπάρξει εξαρχής η άρση του ηλικιακού ορίου». 

Από την πλευρά της, η Ε.Σ.Α.μεΑ. εξέφρασε την ικανοποίησή της, σημειώνοντας σε ανακοίνωσή της: «Το δίκαιο αίτημά μας έγινε αποδεκτό. Η ενίσχυση των 250 ευρώ θα καλύπτει πλέον όλους τους χαμηλοσυνταξιούχους με αναπηρία, ανεξαρτήτως ηλικίας.» Η Συνομοσπονδία τόνισε επίσης ότι αναμένει η τελική απόφαση της κυβέρνησης να συμπεριλάβει όλη την ευάλωτη ομάδα των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις, και προειδοποίησε ότι θα παρέμβει εφόσον χρειαστεί. 

Ολόκληρη η ανακοίνωση της ΕΣΑμεΑ 

Δεκτό το δίκαιο αίτημα της Ε.Σ.Α.μεΑ. για συμπερίληψη των χαμηλοσυνταξιούχων με αναπηρία στο επίδομα στήριξης χωρίς ηλικιακό όριο σύμφωνα με τον Κυβερνητικό Εκπρόσωπο. 

Η ΕΣΑμεΑ πέτυχε την αποδοχή του δίκαιου αιτήματός της:
Στο επίδομα στήριξης των 250 ευρώ θα ενταχθούν όλοι οι χαμηλοσυνταξιούχοι με αναπηρία ανεξαρτήτως ηλικίας, όπως επιβεβαίωσε ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης σε ενημερωτική τηλεοπτική εκπομπή σήμερα το πρωί. Αναμένουμε να δούμε τη συνολική απόφαση της Κυβέρνησης να συμπεριλαμβάνει όλη την ευάλωτη ομάδα των ατόμων με αναπηρία, χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις και θα παρέμβουμε άμεσα όπου χρειαστεί.

Η ΕΣΑμεΑ διαμαρτυρήθηκε έντονα καθώς σύμφωνα με τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού και του οικονομικού επιτελείου της Κυβέρνησης, η μόνιμη ετήσια οικονομική ενίσχυση ύψους 250 ευρώ άφηνε εκτός χαμηλοσυνταξιούχους με αναπηρία κάτω των 65 ετών, ορφανά τέκνα με αναπηρία που λαμβάνουν τη σύνταξη των θανόντων γονέων τους και είναι κάτω των 65, δηλαδή τους πιο σκληρά δοκιμαζόμενους πολίτες. 

Συνεχίζουμε να τονίζουμε ότι η μόνιμη επιστροφή ενός ενοικίου, όπως γενικότερα η στεγαστική πολιτική της Πολιτείας, δεν λαμβάνει υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες της αναπηρίας. Ειδικά τα άτομα με κινητικές αναπηρίες, δυσκολεύονται σημαντικά στην εύρεση προσβάσιμης κατοικίας, η οποία είναι αισθητά ακριβότερη ακόμη και από τα πλέον υπερτιμημένα μη προσβάσιμα σπίτια. 

Συνεχίζει τον αγώνα 

Ταυτόχρονα το αναπηρικό κίνημα συνεχίζει να αγωνίζεται για μια διαφορετική προσέγγιση της αναπηρίας από την Πολιτεία, η οποία δεν αποκλείει επιδόματα στήριξης αλλά δίνει ουσιαστικές και μόνιμες λύσεις- ανάσες στα άτομα με αναπηρία, χρόνιες ή/και σπάνιες παθήσεις και στις οικογένειές τους: 

• Αύξηση των αναπηρικών επιδομάτων, με την καθιέρωση μηχανισμού αυτόματης προσαρμογής, συνδεδεμένου με την ετήσια αύξηση του κατώτατου μισθού. Σήμερα τα αναπηρικά επιδόματα δεν αρκούν ούτε καν για τα στοιχειώδη. 

• Αναμόρφωση του τρόπου υπολογισμού της εθνικής σύνταξης, ώστε να μην εξαρτάται από το ποσοστό αναπηρίας. Είναι πάγιο και δίκαιο αίτημα του αναπηρικού κινήματος αυτό να καταργηθεί: δεν μπορεί η εθνική σύνταξη των συνταξιούχων με αναπηρία που λαμβάνουν αναπηρική σύνταξη να δίνεται με χαρακτηριστικά επιδομάτων. 

• Κατάργηση της διακοπής του επιδόματος αναπηρίας όταν το άτομο με αναπηρία καταφέρει να εργαστεί. Το επίδομα αναπηρίας δίνεται για την κάλυψη του πρόσθετου κόστους των αναγκών που προκύπτουν από την αναπηρία, εάν ληφθεί υπόψη και η έλλειψη κρατικών υποστηρικτικών δομών και προγραμμάτων στήριξής τους εντός της κοινότητας. Στη χώρα με ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά ανεργίας των ατόμων με αναπηρία εντός ΕΕ, πρέπει να πάψουν να ισχύουν τα πρόσθετα εμπόδια που μπαίνουν από πλευράς κράτους. 

• Κατάργηση της άδικης διακοπής των προνοιακών επιδομάτων των ανασφάλιστων ή έμμεσα ασφαλισμένων ατόμων με αναπηρία, στην περίπτωση που τους χορηγηθεί σύνταξη των θανόντων γονέων τους, όταν το ύψος της τελευταίας υπερβαίνει εκείνο του επιδόματος. Είναι απαράδεκτο άτομα με αναπηρία να καταδικάζονται σε πλήρη οικονομική ένδεια, τη στιγμή μάλιστα που χάνουν τους γονείς - προστάτες τους, ακολουθώντας τη συλλογιστική της αποσύνδεσης του επιδόματος βαριάς νοητικής αναπηρίας, το 2023 (KYA Δ12α/Γ.Π.οικ./ 41349/ 20.04.2023, Φ.Ε.Κ. 2608 Β’). 

• Κατάργηση της διακοπής του επιδόματος αναπηρίας σε άτομα με αναπηρία που ζουν σε οικοτροφεία και ιδρύματα: Αν λαμβάνουν σύνταξη αυτή συνεχίζεται, η διακοπή του επιδόματος είναι παράλογη και πρέπει να πάψει, καθώς αφορά ανάγκες που δεν καλύπτονται πλήρως από τη διαμονή. 

• Διευκόλυνση της εργασίας για συνταξιούχους με αναπηρία, με την εφαρμογή της νομοθεσίας για την Ίση Μεταχείριση και στο δημόσιο τομέα. 

Δημήτρης Περπατάρης: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τις αναπηρικές συντάξεις

Άρθρο του Δημήτρη Περπατάρη
στην εφημερίδα "60+ Η εφημερίδα
όλων των συνταξιούχων"

Τα δικαιώματα των ασφαλισμένων, η διακοπή εργασίας και η προσωρινή σύνταξη ως οιονεί αναρρωτική άδεια 

Συνεχίζουμε την παρουσίαση της διαδικασίας και των προϋποθέσεων για την λήψη ΑΝΑΠΗΡΙΚΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ από τους δικαιούχους:

1. ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΩΝ ΠΟΥ ΕΜΦΑΝΙΖΟΥΝ ΨΥΧΙΚΗ Ή ΝΟΗΤΙΚΗ ΑΝΑΠΗΡΙΑ: Η ΔΙΑΚΟΠΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟΥΣ ΩΣ ΑΝΑΓΚΑΙΑ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΗ

Επισημαίνεται ότι και τα πρόσωπα που εμφανίζουν ψυχική ή νοητική αναπηρία ή ψυχική και νοητική αναπηρία, με ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) και άνω, οφείλουν να διακόπτουν τη βιοποριστική εργασία τους προκειμένου να συνταξιοδοτηθούν λόγω αναπηρίας από κοινή νόσο με τις εν λόγω διατάξεις, επειδή, όπως είναι γνωστό, οι διατάξεις του άρθρου 23 του Ν. 4488/2017 (ΦΕΚ Α'137) {Εγκύκλιος 12/2018}, δεν αφορούν ασφαλισμένους αλλά ήδη συνταξιούχους, οι οποίοι εξακολουθούν να λαμβάνουν τις συνταξιοδοτικές παροχές ακόμα και αν εργάζονται μετά τη συνταξιοδότησή τους, εφόσον η ανάληψη μισθωτής απασχόλησης ή η αυτο-απασχόληση ενδείκνυται για λόγους ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και κοινωνικής επανένταξης και η κρίση αυτή πιστοποιείται με γνωμάτευση μονάδας ψυχικής υγείας. 

2. ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΑΝΑΠΗΡΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΩΣ ΟΙΟΝΕΙ ΑΝΑΡΡΩΤΙΚΗ ΑΔΕΙΑ:

Εξάλλου, κατισχύουν ως ειδικές οι διατάξεις του άρθρου 8 του Ν. 3801/2009, σύμφωνα με τις οποίες «Το προσωπικό με σύμβαση εργασίας ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου του Δημοσίου, Ν.Π.Δ.Δ. και Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού, στο οποίο με απόφαση του φορέα ασφάλισης χορηγείται προσωρινή αναπηρική σύνταξη, θεωρείται ότι βρίσκεται σε αναρρωτική άδεια, χωρίς αποδοχές από την υπηρεσία, εφόσον η νόσος είναι ιάσιμη κατά την εκτίμηση της οικείας υγειονομικής επιτροπής.»
Συνεπώς, στις εν λόγω περιπτώσεις, επειδή η υπακτέα στην ασφάλιση εργασία ουσιαστικά έχει διακοπεί με τη χορήγηση αναρρωτικής άδειας χωρίς αποδοχές και δεν υπάρχει κώλυμα για τη χορήγηση σύνταξης λόγω αναπηρίας από κοινή νόσο, η Υπηρεσία του Ασφαλιστικού Φορέα eΕΦΚΑ προβαίνει στην έκδοση της διοικητικής πράξης, με κοινοποίηση στον εργοδότη φορέα όπου υπάγεται ο ασφαλισμένος, προκειμένου να εφαρμοστούν οι διατάξεις του άρθρου 8 του Ν. 3801/2009 (εγκ. τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ 10/2014). 

3. ΧΡΟΝΙΚΗ ΕΝΑΡΞΗ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΛΟΓΩ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ:

Το δικαίωμα συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας από κοινή νόσο αρχίζει από την ημέρα υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης των εν λόγω διατάξεων, δηλαδή το συντάξιμο ποσοστό αναπηρίας, ο απαιτούμενος αριθμός ημερών ασφάλισης και η διακοπή της βιοποριστικής δραστηριότητας.

Στην περίπτωση όμως που η αρμόδια υγειονομική επιτροπή του ΚΕ.Π.Α. ορίσει ότι η αναπηρία εκκινεί σε μεταγενέστερο χρονικό σημείο, το δικαίωμα συνταξιοδότησης αρχίζει από την ημερομηνία εκκίνησης της αναπηρίας, με την επιφύλαξη της επόμενης παραγράφου του παρόντος. Προκειμένου για ελεύθερους επαγγελματίες, με διακοπή επαγγελματικής δραστηριότητας μεταγενέστερη της ημερομηνίας υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης, θεωρούμε ότι το δικαίωμα της συνταξιοδότησης θα πρέπει να αρχίζει από την πρώτη του επόμενου μήνα της διακοπής της βιοποριστικής δραστηριότητας, εφόσον πληρούνται και οι λοιπές προϋποθέσεις.

Μέχρι να διευκρινιστεί το ζήτημα της έναρξης συνταξιοδότησης στις περιπτώσεις αυτές από το Υ.Ε.Κ.Α., επί του σώματος των αποφάσεων συνταξιοδότησης που θα εκδοθούν κατ’ εφαρμογή των ανωτέρω για ελεύθερους επαγγελματίες, θα πρέπει να αναγράφεται επιφύλαξη ως προς την ημερομηνία έναρξης του δικαιώματος. 

4. ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΗ:

Αν η αίτηση συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας από κοινή νόσο υποβληθεί εντός τεσσάρων μηνών από την ημερομηνία έκδοσης της Γ.Α.Π.Α., η αίτηση συνταξιοδότησης ανάγεται στην ημερομηνία υποβολής της αίτησης στην «Εθνική Πύλη Αναπηρίας». 

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: 

Έστω ότι η αίτηση για πιστοποίηση της αναπηρίας υποβλήθηκε στην «Εθνική Πύλη Αναπηρίας» στις 10.12.2022 και η αίτηση για τη χορήγηση σύνταξης λόγω αναπηρίας στις 15.1.2023. Η γνωμάτευση ΚΕ.Π.Α. εκδόθηκε στις 30.4.2023 και πιστοποίησε ότι η έναρξη της αναπηρίας τοποθετείται την 1.3.2023. Το δικαίωμα συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας θεμελιώνεται την 1η.3.2023. 

Δημήτρης Περπατάρης: Όλα τα μυστικά για τις αναπηρικές συντάξεις

Άρθρο του Δημήτρη Περπατάρη
στην εφημερίδα "60+ Η εφημερίδα
όλων των συνταξιούχων"

Συνεχίζουμε την παρουσίαση της διαδικασίας και των προϋποθέσεων για την λήψη ΑΝΑΠΗΡΙΚΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ από τους δικαιούχους: Ποιες είναι οι Ασφαλιστικές προϋποθέσεις για την χορήγηση Αναπηρικής Σύνταξης. 

1. Ελάχιστες Ημέρες Ασφάλισης 

Οι ελάχιστες ημέρες ασφάλισης στον κύριο κλάδο, που πρέπει να έχουν πραγματοποιηθεί από τους ασφαλισμένους προκειμένου να δικαιούνται σύνταξη λόγω αναπηρίας από κοινή νόσο, είναι οι ακόλουθες: 

α) τουλάχιστον δεκαπέντε (15) έτη ή τέσσερις χιλιάδες πεντακόσιες (4.500) ημέρες ασφάλισης, ή 

β) τουλάχιστον πέντε (5) έτη ή χίλιες πεντακόσιες (1.500) ημέρες ασφάλισης, εκ των οποίων τουλάχιστον δύο (2) έτη ή εξακόσιες (600) ημέρες ασφάλισης εντός των τελευταίων πέντε (5) ετών πριν από την ημερομηνία έναρξης (επέλευσης) της αναπηρίας ή πριν από το έτος έναρξης της αναπηρίας. Αν κατά τη διάρκεια των πέντε (5) αυτών ετών οι ασφαλισμένοι έχουν επιδοτηθεί για ασθένεια ή ανεργία ή έχουν συνταξιοδοτηθεί, η περίοδος των πέντε (5) ετών επεκτείνεται για ίσο χρόνο με αυτόν της επιδότησης ή συνταξιοδότησης, ή 

γ) τουλάχιστον ένα (1) έτος ή τριακόσιες (300) ημέρες ασφάλισης εάν δεν έχουν συμπληρώσει το εικοστό πρώτο (21ο) έτος της ηλικίας. Οι ανωτέρω τριακόσιες (300) ημέρες ασφάλισης αυξάνονται προοδευτικά σε χίλιες πεντακόσιες (1.500) ημέρες ασφάλισης με την προσθήκη εκατόν είκοσι (120) ημερών ασφάλισης για κάθε έτος ηλικίας πέραν του εικοστού πρώτου (21ου) μέχρι τη συμπλήρωση του τριακοστού πρώτου (31ου). Θα πρέπει ναγίνει ερμηνευτικώς δεκτό ότι στην περίπτωση των ελευθέρων επαγγελματιών, η προσθήκη θαγίνεται με 5 μήνες ασφάλισης για κάθε έτος ηλικίας πέραν του εικοστού πρώτου (21ου) μέχριτη συμπλήρωση του τριακοστού πρώτου (31ου). 

ΚΡΙΣΙΜΗ ΔΙΕΥΚΡΙΝΗΣΗ:

Όσον αφορά τους ασφαλισμένους με προϋπάρχουσα της πρώτης ασφάλισης αναπηρία, οι οποίοι έχουν συμπληρώσει το 21ο έτος της ηλικίας τους όχι όμως και δεκαπέντε (15) έτη ή τέσσερις χιλιάδες πεντακόσιες (4.500) ημέρες ασφάλισης, εάν έχουν συμπληρώσει πέντε έτη ή 1.500 ημέρες ασφάλισης, προκειμένου να συμπληρωθούν τα δύο έτη ή 600 ημέρες ασφάλισης εντός των τελευταίων πέντε (5) ετών πριν από την ημερομηνία έναρξης της αναπηρίας ή πριν από το έτος έναρξης της αναπηρίας, όπως ορίζει η διάταξη της περ. β της παρ. 1 του άρθρου 11Α του Ν. 4387/2016, θα πρέπει να γίνει ερμηνευτικώς δεκτό ότι οι ειδικές αυτές προϋποθέσεις θα αναζητούνται πριν από την ημερομηνία ή πριν από το έτος που πιστοποιείται η έναρξη της διάρκειας της αναπηρίας από την επιτροπή του ΚΕ.Π.Α. 

2. Διακοπή της εργασίας 

α) Εκτός από την προϋπόθεση του συντάξιμου ποσοστού αναπηρίας, θα πρέπει να ελέγχεται η με οποιονδήποτε τρόπο διακοπή της υπακτέας στην ασφάλιση εργασίας, απασχόλησης ή ιδιότητας των ασφαλισμένων που υποβάλλουν αίτηση για τη χορήγηση κύριας σύνταξης λόγω αναπηρίας από κοινή νόσο. Και τούτο διότι η διάταξη του εδαφίου α της παρ 1 του άρθρου 11Α του Ν. 4387/2016 το απαιτεί ρητώς, καθόσον για τη χορήγηση σύνταξης από κοινή νόσο κατά την έννοια των διατάξεων των περ. α), β) και γ) της παρ. 5 του άρθρου 28 του α.ν. 1846/1951 (Α’ 179), όπως ισχύει, δεν αρκεί η επίκληση της αναπηρίας ως αιτίας συνταξιοδότησης, αλλά η πραγματική αδυναμία του ασφαλισμένου να κερδίζει από βιοποριστική εργασία περισσότερο από όσα δύναται να κερδίζει σωματικά και πνευματικά υγιής άνθρωπος. 

β) Η διακοπή της βιοποριστικής δραστηριότητας με σκοπό τη συνταξιοδότηση λόγω αναπηρίας από κοινή νόσο, κατά τα ανωτέρω, θα πρέπει να έχει πραγματοποιηθεί το αργότερο την παραμονή της ημερομηνίας υποβολής της αίτησης πιστοποίησης της αναπηρίας στην «Εθνική Πύλη Αναπηρίας», εφόσον τηρηθεί η προθεσμία της παρ. 10 του άρθρου 103 του ν. 4961/2022 και η ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης αναχθεί στην ημερομηνία υποβολής της αίτησης στην «Εθνική Πύλη Αναπηρίας» . 

Διαφορετικά, δηλαδή αν η αίτηση συνταξιοδότησης δεν υποβληθεί εντός τεσσάρων μηνών από την ημερομηνία έκδοσης της Γ.Α.Π.Α., η διακοπή της βιοποριστικής δραστηριότητας με σκοπό τη συνταξιοδότηση λόγω αναπηρίας από κοινή νόσο θα πρέπει να έχει πραγματοποιηθεί το αργότερο την παραμονή της ημερομηνίας υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης ή προκειμένου για ελεύθερους επαγγελματίες, η διακοπή του επαγγέλματος θα πρέπει να έχει πραγματοποιηθεί το αργότερο έως το τέλος του προηγούμενου μήνα υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης. 

Δημήτρης Περπατάρης: Ποιες είναι οι προϋποθέσεις, τι πρέπει να προσέξουν οι ασφαλισμένοι, δικαιούχοι με το ισχύον καθεστώς

Άρθρο του Δημήτρη Περπατάρη
στην εφημερίδα "60+ Η εφημερίδα
όλων των συνταξιούχων"

Οι προϋποθέσεις θεμελίωσης και καταβολής

ΟΙ ΒΑΘΜΙΔΕΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ: ΠΟΣΕΣ , ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΥΠΑΓΩΓΗΣ ΤΟΥ ΚΑΘΕ ΑΣΦΛΙΣΜΕΝΟΥ:

• Έστω ότι παλαιός ασφαλισμένος κρίνεται από ΚΕ.Π.Α. με ποσοστό ιατρικής αναπηρίας 40% και ποσοστό ασφαλιστικής αναπηρίας 50%. Το αρμόδιο ασφαλιστικό όργανο δύναται να προσαυξήσει το συνολικό ποσοστό ασφαλιστικής αναπηρίας μέχρι δεκαεπτά (17)αυτοτελείς ποσοστιαίες μονάδες επί του ποσοστού που προσδιορίζεται με βάση τα ιατρικά κριτήρια. Δηλαδή, δύναται να προσαυξήσει το ποσοστό 40% κατά 7 αυτοτελείς ποσοστιαίες μονάδες με κριτήρια αγοράς εργασίας ή κοινωνικά, επειδή το ποσοστό ασφαλιστικής αναπηρίας που έκρινε το ΚΕ.Π.Α. ανήλθε στο 50%. Συνεπώς, το συνολικό ποσοστό αναπηρίας δύναται να ανέλθει σε 57%. 

• Έστω ότι παλαιός ασφαλισμένος κρίνεται από ΚΕ.Π.Α. με ποσοστό ιατρικής αναπηρίας 40% και ποσοστό ασφαλιστικής αναπηρίας 57%. Το αρμόδιο ασφαλιστικό όργανο δεν δύναται να προσαυξήσει το συνολικό ποσοστό ασφαλιστικής αναπηρίας, επειδή το μέγιστο ποσοστό ασφαλιστικής αναπηρίας εξαντλήθηκε το ΚΕ.Π.Α., που προσέδωσε 17 αυτοτελείς ποσοστιαίες μονάδες επί του ποσοστού που προσδιόρισε με βάση τα ιατρικά κριτήρια. Συνεπώς, το συνολικό ποσοστό αναπηρίας δύναται να ανέλθει σε 57%. 

• Έστω ότι νέος ασφαλισμένος κρίνεται από ΚΕ.Π.Α. με ποσοστό ιατρικής αναπηρίας 50% και ποσοστό ασφαλιστικής αναπηρίας 52%. Το αρμόδιο ασφαλιστικό όργανο δύναται να προσαυξήσει το συνολικό ποσοστό ασφαλιστικής αναπηρίας μέχρι δεκαπέντε (15) ποσοστιαίες μονάδες επί του ποσοστού που προσδιορίζεται με βάση τα ιατρικά κριτήρια. Δηλαδή, δύναται να προσαυξήσει το ποσοστό 50% κατά 5,5 ποσοστιαίες μονάδες με κριτήρια αγοράς εργασίας ή κοινωνικά, επειδή το ποσοστό ασφαλιστικής αναπηρίας που έκρινε το ΚΕ.Π.Α. ανήλθε στο 52%. Συνεπώς, το συνολικό ποσοστό αναπηρίας δύναται να ανέλθει σε 57,5%. 

• Έστω ότι νέος ασφαλισμένος κρίνεται από ΚΕ.Π.Α. με ποσοστό ιατρικής αναπηρίας 60% και ποσοστό ασφαλιστικής αναπηρίας 69%. Το αρμόδιο ασφαλιστικό όργανο δεν δύναται να προσαυξήσει το συνολικό ποσοστό ασφαλιστικής αναπηρίας, επειδή το μέγιστο ποσοστό ασφαλιστικής αναπηρίας εξαντλήθηκε από το ΚΕ.Π.Α. Συνεπώς, το συνολικό ποσοστό αναπηρίας δύναται να ανέλθει σε 69%. 

ΟΙ ΒΑΘΜΙΔΕΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ 

Ο καθορισμός των βαθμίδων αναπηρίας σύμφωνα με τις περ. α), β) και γ) της παρ. 5 του άρθρου 28 του α.ν. 1846/1951 (Α’ 179), όπως ισχύει, είναι ο εξής: 

α) Ο ασφαλισμένος θεωρείται βαριά ανάπηρος, αν λόγω παθήσεως ή βλάβης ή εξασθένισης σωματικής ή πνευματικής, μεταγενέστερης της υπαγωγής του στην ασφάλιση, ετήσιας τουλάχιστο διαρκείας κατά ιατρική πρόβλεψη, δεν μπορεί να κερδίζει από εργασία που ανταποκρίνεται στις δυνάμεις, τις δεξιότητες και τη μόρφωση του περισσότερο από το 1/5 του ποσού που συνήθως κερδίζει σωματικά και πνευματικά υγιής άνθρωπος της ίδιας μόρφωσης. 

β) Ο ασφαλισμένος θεωρείται ανάπηρος αν λόγω παθήσεως ή βλάβης ή εξασθένησης σωματικής ή πνευματικής μεταγενέστερης της υπαγωγής του στην ασφάλιση, διάρκειας ενός έτους το λιγότερο κατά ιατρική πρόβλεψη, δεν μπορεί να κερδίζει από εργασία που ανταποκρίνεται στις δυνάμεις, τις δεξιότητες, τη μόρφωση και τη συνηθισμένη επαγγελματική του απασχόληση, περισσότερο από το 1/3 του ποσού που συνήθως κερδίζει στην ίδια επαγγελματική κατηγορία σωματικά και πνευματικά υγιής άνθρωπος της ίδιας μόρφωσης.

γ) Ο ασφαλισμένος θεωρείται μερικά ανάπηρος αν λόγω πάθησης ή βλάβης ή εξασθένησης σωματικής ή πνευματικής μεταγενέστερης της υπαγωγής του στην ασφάλιση, εξάμηνης το λιγότερο κατά ιατρική πρόβλεψη διάρκειας, δεν μπορεί να κερδίζει από εργασία που ανταποκρίνεται στις δυνάμεις, τις δεξιότητες, τη μόρφωση και τη συνηθισμένη επαγγελματική του απασχόληση, περισσότερο από το 1/2 του ποσού που συνήθως κερδίζει στην ίδια περιφέρεια και επαγγελματική κατηγορία σωματικά και πνευματικά υγιής άνθρωπος της ίδιας μόρφωσης.» 

Επομένως, αντίστοιχα: 

α) η βαθμίδα βαριάς αναπηρίας αντιστοιχεί σε συνολικό ποσοστό 80% και άνω 

β) η βαθμίδα αναπηρίας (συνήθους) αντιστοιχεί σε συνολικό ποσοστό 67% μέχρι 79,99% 

γ) η βαθμίδα μερικής αναπηρίας αντιστοιχεί σε συνολικό ποσοστό 50% μέχρι 66,99% 

Επίσης, είναι πολύ σημαντικό να γίνει κατανοητό ότι σύμφωνα με τις εν λόγω διατάξεις, σε κάθε βαθμίδα αναπηρίας αντιστοιχεί ελάχιστη χρονική διάρκεια της αναπηρίας κατά ιατρική πρόβλεψη, αντίστοιχα, ως εξής:

α) στη βαθμίδα βαριάς αναπηρίας κατά ιατρική πρόβλεψη η ελάχιστη χρονική διάρκεια της αναπηρίας είναι ετήσια 

β) στη βαθμίδα συνήθους αναπηρίας κατά ιατρική πρόβλεψη η ελάχιστη χρονική διάρκεια της αναπηρίας είναι ετήσια 

γ) στη βαθμίδα μερικής αναπηρίας κατά ιατρική πρόβλεψη η ελάχιστη χρονική διάρκεια της αναπηρίας είναι εξάμηνη. 

Δημήτρης Περπατάρης: Οι ασφαλείς (δυστυχώς) προβλέψεις για το νέο έτος

Ένας ιδιότυπος καζαμίας για το τι πρέπει να περιμένουν

οι συνταξιούχοι τους υπόλοιπους μήνες του 2025

Άρθρο του Δημήτρη Περπατάρη
στην εφημερίδα "60+ Η εφημερίδα
όλων των συνταξιούχων"

1. Πέφτουν στα «μαλακά» οι νέες εισφορές για 1,2 εκατ. επαγγελματιών και αγροτών για το 2025, καθώς, αντί να αυξηθούν και αυτές (όπως οι συντάξεις) με τον δείκτη μισθών, θα αυξηθούν λιγότερο, καθώς θα ληφθεί υπόψη ο πληθωρισμός. Πρακτικά, θα έχουν τη μισή αύξηση από αυτήν που θα είχαν με τον δείκτη μισθών. 

2. Ετοιμάζεται ο ενιαίος κανονισμός ασφάλισης και παροχών στον ΕΦΚΑ. Με τον κανονισμό παροχών όλοι οι ασφαλισμένοι θα έχουν τα ίδια επιδόματα για ασθένεια, μητρότητα, έξοδα κηδείας κ.λπ., με αυξομειώσεις στα ποσά. Με τον κανονισμό ασφάλισης, θα έχουν και ενιαίους όρους ασφάλισης. Για παράδειγμα, στους αμειβόμενους με ημερομίσθιο ο ασφαλιστικός χρόνος είναι «ημερήσιος» και μπορεί να φτάσει και τις 30 ή 31 πλήρεις μέρες τον μήνα. Στους μισθωτούς ο ασφαλιστικός χρόνος λογαριάζεται για 25 μέρες, όπως και στους ελεύθερους επαγγελματίες. Επίσης, στους κανόνες θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος στο Δημόσιο απαιτείται 25ετία για πλήρη ή μειωμένη σύνταξη, ενώ στα Ταμεία μισθωτών απονέμεται μειωμένη και με 15ετία.

3. Ξεκινά η εφαρμογή του Νόμου για την προσαύξηση των συντάξεων των συνταξιούχων που εργάζονται. Το κάθε έτος δίνει ένα μπόνους 0,77% στη σύνταξη, υπολογιζόμενο με βάση τον μισθό που λαμβάνουν ή τις εισφορές που καταβάλλουν, αν είναι ελεύθεροι επαγγελματίες. Για παράδειγμα, με μισθό 1.000 ευρώ για ένα έτος ο εργαζόμενος συνταξιούχος θα έχει αύξηση 8 ευρώ, με δύο έτη 16 ευρώ κ.ο.κ. Προϋπόθεση για την προσαύξηση είναι η διακοπή της απασχόλησης με δήλωση στον ΕΦΚΑ και η υποβολή αίτησης για τον υπολογισμό της προσαύξησης. 

4. Εξετάζεται και έχει απασχολήσει την κυβέρνηση σε ανώτερο επίπεδο – ένα κούρεμα της προσωπικής διαφοράς, ίσως και κατά 50%.
Αυτό θα βοηθήσει σημαντικά τους συνταξιούχους που έχουν υπόλοιπο προσωπικής διαφοράς πάνω από 100 ευρώ και για να τη μηδενίσουν και να πάρουν πραγματική αύξηση στη σύνταξη μπορεί να περιμένουν ως και το 2030. Αν τελικώς υιοθετηθεί κάποια πρόταση, αυτό θα φανεί μετά το καλοκαίρι. 

5. Υπάρχει πρόβλεψη για έξτρα αύξηση στις συντάξεις και που στηρίζεται;
Η εκτίμηση προκύπτει από τα στοιχεία που περιλαμβάνει η έκθεση της Τραπέζης της Ελλάδος (ΤτΕ) για τη νομισματική πολιτική που δημοσιεύτηκε στις 20 Δεκεμβρίου. Η ΤτΕ βλέπει την ανάπτυξη στο 2,3% για το 2024 (αντί 2,2% που λέει το οικονομικό επιτελείο) και τον πληθωρισμό στο 3% (αντί 2,7%). Αυτές οι εκτιμήσεις σημαίνουν πως στις συντάξεις φαίνεται ότι κλειδώνει διορθωτική αύξηση για το 2025 που θα είναι της τάξης του 0,25%. Αν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις της ΤτΕ το ερχόμενο φθινόπωρο, η διορθωτική αύξηση θα δοθεί το 2026. Αν πέσει έξω η ΤτΕ, τότε δεν θα δοθεί διορθωτική αύξηση. 

6. Αν δοθεί πότε θα δοθεί η έξτρα αύξηση στις συντάξεις; Η αύξηση για το 2025 υπολογίστηκε από την Κυβέρνηση με πληθωρισμό 2,7% και ανάπτυξη 2,2% για το 2024. Η αύξηση στις συντάξεις βγαίνει από το άθροισμα των δύο μεγεθών διά του 2. Έτσι καθορίστηκε αύξηση συντάξεων κατά 2,4% για το 2025. Η Τράπεζα της Ελλάδος όμως δίνει νέα πρόβλεψη για πληθωρισμό 3% και ανάπτυξη 2,3%, που σημαίνει ότι η αύξηση για το 2025 θα έπρεπε να είναι 2,65%.
Το διορθωτικό ποσοστό 0,25% μπορεί να είναι μικρό, αλλά οφείλεται στους συνταξιούχους και, εφόσον επιβεβαιωθούν τα στοιχεία της ΤτΕ, τότε θα πληρωθεί με την αύξηση του 2026, όπως προβλέπει ο νόμος. Εφόσον προκύψει διορθωτική αύξηση και με τις μετρήσεις της Στατιστικής Αρχής (ΕΛ.ΣΤΑΤ.), τότε οι συνταξιούχοι θα πάρουν μεγαλύτερη αύξηση το 2026. Η κανονική αύξηση για το 2026 θα είναι 2,5% και με το διορθωτικό θα φτάσει στο 2,75%. Για παράδειγμα, συνταξιούχος με 900 ευρώ σύνταξη κέρδισε αύξηση 21,6 ευρώ με το 2,4% και έχει σύνταξη 922 ευρώ. Το 2026 η αύξηση θα είναι 2,75%, οπότε θα κερδίσει 25 ευρώ και θα παίρνει 947 ευρώ. 

7. Τα ποσά των νέων συντάξεων χωρίς το δείκτη μισθών; Αντί του δείκτη μισθών, οι συντάξιμες αποδοχές των νέων συνταξιούχων θα αυξηθούν και το 2025 με τον πληθωρισμό. Η αναβολή υπολογισμού των συντάξιμων αποδοχών με τον δείκτη μισθών σημαίνει ότι οι νέες συντάξεις θα είναι κατά τι χαμηλότερες. Ο δείκτης μισθών θα ανέβαζε κατά 5,5% τις συντάξιμες αποδοχές, ενώ με τον πληθωρισμό θα αυξηθούν κατά 2,7%, οπότε η αύξηση που θα περάσει στη σύνταξη θα είναι μικρότερη. Για παράδειγμα με 40 έτη ασφάλισης και συντάξιμο μισθό 2.000 ευρώ, με τον δείκτη μισθών θα διαμορφωνόταν στα 2.110 ευρώ και η ανταποδοτική σύνταξη θα έβγαινε στα 1.055 ευρώ. Μαζί με την εθνική σύνταξη (436,40 ευρώ) η τελική σύνταξη θα διαμορφωνόταν στα 1.491 ευρώ για νέο συνταξιούχο του 2025. Με βάση τον πληθωρισμό όμως τα πράγματα αλλάζουν, καθώς οι συντάξιμες αποδοχές θα διαμορφωθούν στα 2.054 ευρώ, η ανταποδοτική στα 1.027 ευρώ και το τελικό ποσό με την εθνική σύνταξη υπολογίζεται στα 1.463 ευρώ. Υπολογίζεται δηλαδή χαμηλότερο κατά 28 ευρώ. 

Δημήτρης Περπατάρης: Πώς θα πάρουν σύνταξη οι οφειλέτες

Ποια είναι η διαδικασία ελέγχου των προϋποθέσεων,
πώς γίνεται η αποδοχή αίτησης και τι ισχύει με τις εκκρεμείς αιτήσεις.

Διαδικασία ελέγχου προϋποθέσεων

Άρθρο του Δημήτρη Περπατάρη στην

εφημερίδα "60+ Η εφημερίδα
όλων των συνταξιούχων"

1. Μετά την υποβολή της αίτησης υπαγωγής, ο e-ΕΦΚΑ ελέγχει αν οι οφειλές του ασφαλισμένου υπερβαίνουν τα όρια της παρ. 2 του άρθρου 61 του ν. 3863/2010. Αν οι οφειλές δεν υπερβαίνουν το ποσό αυτό, η συνταξιοδοτική πράξη εκδίδεται και η σύνταξη καταβάλλεται σύμφωνα με τις παρ. 1, 2 και 3 του άρθρου 61 του ν. 3863/2010.


2. Αν οι οφειλές υπερβαίνουν τα ως άνω όρια, ο e-ΕΦΚΑ ελέγχει αν πληρούνται οι προϋποθέσεις των περ. β), γ) και δ) της παρ. 1 του άρθρου 2. Ειδικότερα:

α) εφόσον ο ασφαλισμένος έχει συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας του, ελέγχει αν έχει εξοφλήσει εισφορές για το χρόνο ασφάλισης της περ γ) της παρ. 1 του άρθρου 2, ή

β) εφόσον ο ασφαλισμένος δεν έχει συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας του, αλλά έχει συμπληρώσει το 62ο έτος της ηλικίας του, ελέγχει αν ο ασφαλισμένος έχει χρόνο ασφάλισης τουλάχιστον σαράντα (40) ετών καθώς και αν έχει καταβάλει εισφορές για το χρόνο ασφάλισης της περ. γ) της παρ. 1 του άρθρου 2 και

γ) ελέγχει αν οι καταθέσεις του ασφαλισμένου υπερβαίνουν τα όρια της περ. δ) της παρ. 1 του άρθρου 2.

3. Αν από τους ελέγχους της παρ. 2 προκύψει ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις αυτές, τότε ο e-ΕΦΚΑ προχωρεί σε κοινοποίηση της οφειλής προς τον ασφαλισμένο σύμφωνα με το πέμπτο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 61 του ν. 3863/2010 και εφαρμόζονται όσα προβλέπονται στην παρ. 3 του άρθρου 61 του ν. 3863/2010. Αν παρέλθει άπρακτη η προθεσμία, ο eΕΦΚΑ προβαίνει σε απόρριψη της αίτησης συνταξιοδότησης λόγω οφειλών.

4. Εάν από τους ελέγχους της παρ. 2 προκύψει ότι πληρούνται οι προϋποθέσεις αυτές, τότε:

α) Εάν το συνολικό ποσό οφειλών υπερβαίνει τις 20.000 € αλλά όχι τις 30.000 € ή τις 6.000 €, αλλά όχι τις 10.000 € για τον π. ΟΓΑ, τότε η αίτηση υπαγωγής γίνεται δεκτή και ο e-ΕΦΚΑ προχωρεί στην έκδοση της συνταξιοδοτικής πράξης σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο άρθρο 5 της παρούσας.

β) Εάν το συνολικό ποσό οφειλών υπερβαίνει τις 30.000 € ή τις 10.000 € για τον π. ΟΓΑ, τότε κοινοποιείται έγγραφο οφειλής προκειμένου ο ασφαλισμένος να καταβάλει το υπερβάλλον των 30.000 € ή των 10.000 € για τον π. ΟΓΑ, εντός διμήνου από την κοινοποίησή του και να υπαχθεί στις διατάξεις της παρούσας. Αν παρέλθει άπρακτη η προθεσμία, ο e-ΕΦΚΑ προβαίνει σε απόρριψη της αίτησης συνταξιοδότησης λόγω οφειλών.

Αποδοχή αίτησης

 
1. Εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις της παρ. 1 του άρθρου 2, ο e-ΕΦΚΑ προχωρεί στην έκδοση της συνταξιοδοτικής πράξης και στην καταβολή της σύνταξης, εφαρμόζοντας παρακράτηση επί του ποσού της σύνταξης, όπως ορίζεται από την παρ. 5 του άρθρου 61 του ν. 3863/2010.

2. Ειδικότερα, το υπερβάλλον των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ ή των έξι χιλιάδων (6.000) ευρώ για τον π. ΟΓΑ, ποσό οφειλής, συμψηφίζεται με το εξήντα τοις εκατό (60%) του μηνιαίου ποσού των καταβαλλόμενων συντάξεων, μέχρι τον μηδενισμό του.

3. Το μηνιαίως συμψηφιζόμενο υπερβάλλον ποσό της παρ. 2 δεν μπορεί να υπολείπεται των τριακοσίων τριάντα τριών ευρώ και τριάντα τριών λεπτών του ευρώ (333,33 €) γενικά και των εκατό ευρώ (100 €) για τον π. ΟΓΑ. Σε αντίθετη περίπτωση, το ποσοστό παρακράτησης προσαρμόζεται αναλόγως.

4. Μετά τον μηδενισμό του υπερβάλλοντος ποσού της παρ. 2, για την εναπομένουσα οφειλή εφαρμόζονται οι παρ. 1, 2 και 3 του άρθρου 61 του ν. 3863/2010.

Εκκρεμείς αιτήσεις

 
1. Αιτήσεις συνταξιοδότησης που έχουν υποβληθεί μέχρι την έναρξη ισχύος του ν. 5078/2023 και εκκρεμούν σε οποιοδήποτε στάδιο της διοικητικής διαδικασίας δύνανται να υπαχθούν στις ρυθμίσεις της παρούσας κατόπιν αίτησης του ασφαλισμένου. Ο e-ΕΦΚΑ ενημερώνει τους αιτούντες για τη δυνατότητα υπαγωγής στη ρύθμιση και η αίτηση υπαγωγής υποβάλλεται εντός προθεσμίας δέκα (10) εργασίμων ημερών από την ενημέρωση. Στην περίπτωση αυτή, η αίτηση θεωρείται υποβληθείσα κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του άρθρου 115 του ν. 5078/2023 και τα οικονομικά αποτελέσματα εκκινούν από την ημερομηνία αυτή.

2. Αιτήσεις συνταξιοδότησης που έχουν υποβληθεί μετά την έναρξη ισχύος του ν. 5078/2023 και εκκρεμούν σε οποιοδήποτε στάδιο της διοικητικής διαδικασίας, δύνανται να υπαχθούν στις ρυθμίσεις της παρούσας κατόπιν αίτησης του ασφαλισμένου. Στην περίπτωση αυτή, ο e-ΕΦΚΑ ενημερώνει τους αιτούντες για τη δυνατότητα υπαγωγής στη ρύθμιση και η αίτηση υπαγωγής υποβάλλεται εντός προθεσμίας δέκα (10) εργασίμων ημερών από την ως άνω ενημέρωση εκ μέρους του e-ΕΦΚΑ. Στην περίπτωση αυτή, η αίτηση θεωρείται υποβληθείσα κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης.

3. Σε περίπτωση που η αίτηση συνταξιοδότησης έχει ήδη απορριφθεί λόγω οφειλών, απαιτείται επανυποβολή της για την υπαγωγή στις ρυθμίσεις της παρούσας.

 

Δημήτρης Περπατάρης: Ταμεία επαγγελματικής ασφάλισης και συμπληρωματική επαγγελματική σύνταξη

Άρθρο του Δημήτρη Περπατάρη στην

εφημερίδα "60+ Η εφημερίδα
όλων των συνταξιούχων"

Δημήτρης Περπατάρης: Ταμεία επαγγελματικής ασφάλισης
και συμπληρωματική επαγγελματική σύνταξη

Τους όρους και τις προϋποθέσεις λήψης συμπληρωματικής-επαγγελματικής σύνταξης, αλλά και τις διαδικ σίες λειτουργίας των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ), καθορίζει πρόσφατη Εγκύκλιος του Υπουργείου Εργασίας, ξεκαθαρίζοντας ότι σύνταξη στα 55 θα λαμβάνεται μόνο εφόσον έχουν καταβληθεί εισφορές στο Tαμείο Επαγγελματικής Ασφάλισης για τουλάχιστον 20 έτη. 

Μετά την ψήφιση του Νόμου 5078/2023 , για την αναμόρφωση της επαγγελματικής ασφάλισης στη χώρα μας, και τις αντιδράσεις που αυτός προκάλεσε, κυρίως από τα μέλη και τους εκπροσώπους των ΤΕΑ, εκδόθηκε η πρώτη εφαρμοστική εγκύκλιος, που καθορίζει τους όρους και τις προϋποθέσεις λήψης «επαγγελματικής σύνταξης» τόσο για τους ήδη ασφαλισμένους όσο και για αυτούς που θα ενταχθούν στα ΤΕΑ εφεξής, ενώ ξεκαθαρίζει και τον τρόπο οργάνωσης, λειτουργίας και εποπτείας των Ταμείων αυτών. 

Αναλυτικά, η Εγκύκλιος ορίζει τα εξής: Τα μέλη των ΤΕΑ χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: 

α) Τα μέλη που έχουν εγγραφεί πριν τις 20/12/2023 (ημερομηνία έναρξης ισχύος του νέου νόμου), για τους οποίους ισχύουν οι υφιστάμενες καταστατικές διατάξεις περί προϋποθέσεων λήψης συνταξιοδοτικής παροχής για το σύνολο του ατομικού τους λογαριασμού (προ και μετά την 31/12/2023). 

β) Τα μέλη που εγγράφονται πρώτη φορά στο ΤΕΑ μετά τις 20/12/2023, για τα οποία ισχύουν οι ελάχιστες προϋποθέσεις λήψης συνταξιοδοτικής παροχής, ήτοι συνταξιοδότηση από τον κύριο φορέα ασφάλισης ή στα 62 έτη, ανεξάρτητα από τον χρόνο ασφάλισης στο ΤΕΑ, όπως προβλέπεται κάθε φορά για τη λήψη πλήρους σύνταξης από τον κύριο φορέα ασφάλισης. Εναλλακτικά ισχύει η συνταξιοδότηση στα 55 έτη με 20 έτη ασφάλισης στο ΤΕΑ. Το ίδιο ισχύει ανεξάρτητα από τον χρόνο ασφάλισης, αν η εργασιακή σχέση τερματίζεται λόγω οικειοθελούς αποχώρησης με τη σύμφωνη γνώμη του εργοδότη, ή αν υπάρξει τερματισμός της εργασιακής σχέσης χωρίς τη βούληση του εργαζόμενου. 

Πρόωρη λήψη 

Παράλληλα, προβλέπεται η δυνατότητα πρόωρης λήψης συνταξιοδοτικής παροχής. Αναλυτικά, για προγράμματα συνταξιοδοτικών παροχών των οποίων τα μέλη φέρουν τον επενδυτικό κίνδυνο, η προκαταβολή συνταξιοδοτικής παροχής κατά 50%, προβλέπεται σε περιπτώσεις που τα μέλη ΤΕΑ συνεχίζουν να απασχολούνται, δηλαδή εξακολουθούν να είναι ασφαλισμένα, πλην όμως έχουν συμπληρώσει είτε το 62ο της ηλικίας τους, είτε το 55ο έτος της ηλικίας τους και 20 έτη ασφάλισης. 

Προσοχή: Ξεκαθαρίζεται ότι η χρήση της σχετικής δυνατότητας δεν αποτελεί πρόωρη λήψη της παροχής και κατά συνέπεια, δεν επιβάλλεται στην περίπτωση αυτή η προσαύξηση των φορολογικών συντελεστών κατά 50%. 

Αντίθετα, η πρόωρη λήψη της συνταξιοδοτικής παροχής που παρέχεται στα μέλη ως καταστατική δυνατότητα εφόσον έχουν διανυθεί 15 έτη ασφάλισης, χωρίς ηλικιακή προϋπόθεση, επισύρει την προσαύξηση των φορολογικών συντελεστών κατά 50%.Το ανώτατο όριο καταβαλλόμενων εισφορών και ασφαλίστρων δεν πρέπει να υπερβαίνει ετησίως και σωρευτικά για τους μισθωτούς και όσους αποκτούν εισόδημα από μισθωτή εργασία, το 20% του ακαθάριστου εισοδήματός τους από μισθωτή εργασία. Για τους μη μισθωτούς, τις 20.000 ευρώ, ποσό που αναπροσαρμόζεται κάθε έτος σύμφωνα με τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή. 

Η Εγκύκλιος ορίζει ότι εφεξής θα πρέπει οι εισφορές να καταβάλλονται εμπρόθεσμα και τακτικά, όχι έκτακτα. 

Δημήτρης Περπατάρης: Η έκτακτη οικονομική ενίσχυση των εορτών

Ποιοι συνταξιούχοι θα λάβουν «δώρο» λίγο πριν από το τέλος του 2024

Άρθρο του Δημήτρη Περπατάρη στην
εφημερίδα "60+ Η εφημερίδα
όλων των συνταξιούχων"

Δημήτρης Περπατάρης: Η έκτακτη οικονομική ενίσχυση των εορτών

Λίγο πριν τα Χριστούγεννα και συγκεκριμένα μεταξύ 18 και 20 Δεκεμβρίου του τρέχοντος έτους 2024 θα καταβληθεί σε περίπου 2 εκατομμύρια δικαιούχους η έκτακτη ενίσχυση που θέσπισε το Υπουργείο Οικονομικών.

Πρόκειται για το ποσό των 243 εκατομμυρίων ευρώ, το οποίο αντλήθηκε από τη φορολόγηση των υπερκερδών στα διυλιστήρια και θα διατεθεί σε συνταξιούχους που δε θα λαμβάνουν αύξηση λόγω προσωπικής διαφοράς αλλά και σε ευάλωτους πολίτες.

Οι δικαιούχοι συνταξιούχοι της καταβολής αυτής ανέρχονται σε περίπου 670.000. Είναι οι συνταξιούχοι που έχουν άθροισμα κύριων συντάξεων έως 1.600 ευρώ και προσωπική διαφορά άνω των 10 ευρώ.

Το ποσό που θα λάβουν ξεκινά 100 ευρώ και φτάνει τα 200 ευρώ για τις χαμηλότερες συντάξεις. Ειδικότερα:

• Όσοι λαμβάνουν σύνταξη έως 700 ευρώ θα πάρουν 200 ευρώ ενίσχυση, ενώ όσοι έχουν κύρια σύνταξη από 700,01 ευρώ έως και 1.100 ευρώ θα πάρουν εφάπαξ ποσό ύψους 150 ευρώ.

• Λιγότερο ευνοημένοι είναι οι συνταξιούχοι που λαμβάνουν υψηλότερες συντάξεις, δηλαδή από 1.100,01 ευρώ έως και 1.600 ευρώ. Οι συγκεκριμένοι θα λάβουν το ποσό των 100 ευρώ.

• Επίσης μία μικρή οικονομική ενίσχυση ύψους 200 ευρώ, θα λάβουν και οι ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Πρόκειται για τους δικαιούχους: επιδομάτων αναπηρίας του e-ΕΦΚΑ, επιδόματος απολύτου αναπηρίας, επιδόματος νόσου και ανικανότητας των συνταξιούχων του Δημοσίου, εξωιδρυματικού επιδόματος τα οποία χορηγούνται από τον e-Ε.Φ.Κ.Α. και επιδόματος ΑΜΕΑ του ΟΠΕΚΑ.

• Ακόμη, το ποσό των 200 ευρώ θα λάβουν οι 35.000 ανασφάλιστοι υπερήλικες που λαμβάνουν αντίστοιχο επίδομα του ΟΠΕΚΑ, άλλα και οι συνταξιούχοι του ΟΓΑ που λαμβάνουν μόνον τη βασική σύνταξη αν έχουν εφ’ όρου ζωής ποσοστό αναπηρίας 100%.

• Οι 205.000 δικαιούχοι του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος θα λάβουν επιπλέον 50% του μηνιαίου επιδόματος κατά τον μήνα Δεκέμβριο του τρέχοντος έτους 2024. Πρακτικά, δηλαδή, θα λάβουν το ποσό των 108 ευρώ που αντιστοιχεί για ένα μονοπρόσωπο νοικοκυριό.

• Τέλος, στους δικαιούχους του επιδόματος παιδιού θα καταβληθεί λίγο πριν τα Χριστούγεννα μία επιπλέον δόση. Το ποσό εξαρτάται από το εισόδημα και τον αριθμό των παιδιών, με το συνολικό κόστος να ανέρχεται σε 70 εκατομμύρια ευρώ.

Δημήτρης Περπατάρης: Τι επιφυλάσσει το νέο έτος για τις συντάξεις

Άρθρο του Δημήτρη Περπατάρη
στην εφημερίδα
"60+ Η εφημερίδα όλων των συνταξιούχων"

Συμβασιούχοι ΟΤΑ: παιδιά ενός κατώτερου θεού;

Δημήτρης Περπατάρης, Γιάννης Χατζηχρήστου*

(πηγή: efsyn.gr)

Κάθε άλλο παρά κεραυνός εν αιθρία θα μπορούσε να θεωρηθεί η πρόσφατη έκθεση του ΓΛΚ (2/13620/ΔΕΠ/5-3-2024) που εκδόθηκε ως απάντηση σε ερώτημα ΟΤΑ αναφορικά με τη μισθολογική εξέλιξη των εργαζομένων που υπηρετούν σε δημόσιους φορείς με προσωρινή διαταγή. Το πολυσυζητημένο έγγραφο, παρά τη σθεναρή απαίτηση των συνδικάτων για άμεση ανάκλησή του και παρά τις δεσμεύσεις των υπουργών Εσωτερικών και Οικονομικών για την άμεση επανεξέταση του ζητήματος, εξακολουθεί να ισχύει θέτοντας τους συμβασιούχους σε μια οιονεί «δεύτερη ταχύτητα», οι οποίοι πέρα από τη χρόνια μάχη τους για τη διατήρηση της προσωρινής διαταγής έρχονται αντιμέτωποι με ένα «έγγραφο-φρένο» το οποίο εμποδίζει τη μισθολογική τους ωρίμανση σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες δημοσίας τάξεως διατάξεις και τους καταδικάζει σε επισφαλή και αναξιοπρεπή εργασία με αποδοχές κατώτερες των κατώτατων.

Κατ’ αρχήν πρέπει να σημειωθεί ότι η ερμηνεία διατάξεων νόμου και η «υπόδειξη» του τρόπου εκτέλεσης των δικαστικών αποφάσεων εκφεύγει των ορίων της αρμοδιότητας του ΓΛΚ του οποίου οι αρμοδιότητες περιορίζονται στις προβλεπόμενες στο α. 3 του ν. 2362/1995. Αναφορικά με ερωτήματα που άπτονται της επίλυσης νομικών ζητημάτων στο Δημόσιο, γνωμοδοτική αρμοδιότητα έχει το ΝΣΚ (α. 8 παρ. 1 ν. 4831/2021). Παρά τα ανωτέρω, έως και σήμερα, ήτοι έναν μήνα από τη δημοσίευση του εγγράφου, καθίσταται άξια απορίας η ολιγωρία των κυβερνητικών οργάνων και η μη παραπομπή των σχετικών ερωτημάτων που καταιγίζουν την Τοπική Αυτοδιοίκηση από τα εποπτεύοντα υπουργεία στο ΝΣΚ, αν και έχουν ήδη τεθεί ενώπιον του υπηρεσιακού συμβουλίου του Δήμου Αθηναίων δύο πληρέστατα γνωμοδοτικά σημειώματα, τα οποία δίνουν το «πράσινο φως» για τη σύμφωνη με το ενιαίο μισθολόγιο εξέλιξη των συμβασιούχων που απασχολούνται με προσωρινή διαταγή.

Ειδικότερα, κατά το ΓΛΚ: «Σύμφωνα με την προσωρινή διαταγή ασφαλιστικών μέτρων η υπηρεσία σας θα πρέπει να αποδέχεται προσωρινά τις υπηρεσίες των αιτούντων, καταβάλλοντας σε αυτούς τις συμφωνηθείσες αποδοχές τους μέχρι την οριστική εκδίκαση των ασφαλιστικών μέτρων…Επιπλέον, οι υπάλληλοι των οποίων η σύμβαση έληξε και απασχολούνται δυνάμει προσωρινής διαταγής δεν εξελίσσονται μισθολογικά σύμφωνα με το ν. 4354/2015, ούτε είναι δικαιούχοι των αυξήσεων του ν. 5043/2015, διότι η απασχόλησή τους κατά το χρονικό διάστημα αυτό δεν στηρίζεται στη σύμβαση εργασίας».

Ο άκαμπτος, ανελαστικός τρόπος αντιμετώπισης του ζητήματος από το ΓΛΚ, προκειμένου να τεθεί «στον πάγο» η μισθολογική εξέλιξη των συμβασιούχων, εκτοπίζοντας βιαίως την πιο ευάλωτη κατηγορία εργαζομένων από το πεδίο των ν. 4354/2015 και 5045/2023, και, περαιτέρω, αποκλείοντας το προσωπικό αυτό ακόμη και από την προσαύξηση των 40 € που θα έδινε μια ταπεινή ενίσχυση στις γλίσχρες αποδοχές του, μας προβλημάτισε αναφορικά με την εγκυρότητα των παραπάνω επιχειρημάτων.

Κατά τη διατύπωση των διατακτικών των προσωρινών διαταγών, η αναφορά στις «αντίστοιχες» και «νόμιμες» (και όχι «συμφωνηθείσες») αποδοχές που υποχρεούται ο ΟΤΑ να καταβάλλει έχει την έννοια ότι, κατά τη διάρκεια ισχύος της προσωρινής διαταγής, η έννομη σχέση θα διατηρηθεί αμετάβλητη, δηλαδή θα συνεχίσει να διέπεται από τους ίδιους μισθολογικούς όρους και να καταλαμβάνεται από το σύνολο των διατάξεων των ν. 4354/2015 και ν. 5045/2023 που διαμορφώνουν το «νόμιμο» καθεστώς αμοιβής των υπαλλήλων ορισμένου χρόνου στους ΟΤΑ. Περαιτέρω, η αναφορά στο α. 7 του ν. 4354/2015 περί «σχέσης» και όχι σύμβασης εργασίας αποσυνδέει τον αναγκαίο για τη μισθολογική εξέλιξη χρόνο από το συμβατικό πλαίσιο πρόσληψης και προκρίνει το είδος της σχέσης ως εξαρτημένης εργασίας. Συνεπώς, η εξαρτημένη εργασία που παρέχεται σε εκτέλεση μη οριστικών αποφάσεων θα πρέπει να προσμετράται ως χρόνος εργασίας υπό το προηγούμενο νομικό καθεστώς. Αλλωστε, διαφορετική προσέγγιση προσκρούει ευθέως στις αρχές της ισότητας (4 παρ. 1 Σ) και της ίσης μεταχείρισης (22 παρ. 1 β' Σ, 119 της Συνθήκης της EOK, 4 της Οδηγίας 1999/70/ΕΚ).

Συνεπώς επί των ερωτημάτων που τέθηκαν ενώπιον του ΓΛΚ προσήκει καταφατική απάντηση. Καθίσταται δε αυτονόητο ότι κατά την προαγωγή από το κατώτερο μ.κ. στο αμέσως επόμενο θα πρέπει να χορηγούνται τόσο οι «αντίστοιχες» μισθολογικές ωριμάνσεις όσο και οι «νόμιμες» προσαυξήσεις που συμπληρώνουν τους βασικούς μισθούς των υπαλλήλων των ΟΤΑ.

Το ανωτέρω, επιπόλαιο έγγραφο του ΓΛΚ, με αδόκιμη νομική ορολογία («προσωρινή διαταγή ασφαλιστικών μέτρων»), παρά τη φτωχή νομική του υποστήριξη, πυροδοτεί τη δημιουργία συνθηκών ομηρίας και άνισης διακριτής μεταχείρισης σε βάρος χιλιάδων εργαζομένων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση οι οποίοι συνεχίζουν να απασχολούνται ως προσωπικό δεύτερης κατηγορίας στον ίδιο πάγκο εργασίας με τους μόνιμους συναδέλφους τους.

*Δικηγόροι-εργατολόγοι

Καθυστέρηση στην απονομή δικαιοσύνης: Θέλουμε ταχύτητα, αλλά πώς και με τι κόστος

Του Δικηγόρου - Εργατολόγου, Δημήτρη Περπατάρη

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο Reporter Inside Information Magazine - Ιούλιος 2023

Αναντίρρητα σε ένα Κράτος Δικαίου οι ρυθμοί απονομής της Δικαιοσύνης συνιστούν οδοδείκτη της Δημοκρατίας μίας χώρας. Και τούτο, γιατί σαφέστατα απώτερος στόχος είναι πάντοτε η ταχύτερη ειρήνευση του εννόμου δικαιώματος που έχει κατά περίπτωση πληγεί κατ’ ορθό και δίκαιο τρόπο σύμφωνα με το γράμμα αλλά και την τελολογία του κανόνα δικαίου.

Σε συγκριτικές μελέτες και διαγράμματα η Ελλάδα δυστυχώς καλπάζει ασθμαίνουσα στις τελευταίες χώρες της ΕΕ αναφορικά με την ταχύτητα απονομής της δικαιοσύνης, δεδομένου ότι οι απαιτούμενες ημέρες για την επίλυση μιας διαφοράς στον πρώτο βαθμό είναι κατά μέσο όρο 637, ήτοι γύρω στη διετία, ενώ για την τελεσίδικη επίλυση αυτής, στον Άρειο Πάγο ή το ΣτΕ, είναι κατά μέσο όρο 1.627 ημέρες, ήτοι γύρω στα 4μιση χρόνια.

Οι λόγοι πίσω από αυτήν την καθυστέρηση είναι πολλοί και ουδεμία πανάκεια δεν υπάρχει. Ακούμε πολλούς που προτάσσουν ως πιθανή λύση την ψηφιοποίηση της Δικαιοσύνης. Μα ήδη λόγω κόβιντ μεγάλο μέρος καταθέσεων δικογράφων γίνονται ηλεκτρονικά, αντίγραφα δικαστικών αποφάσεων αποστέλλονται μέσω email, και μία σειρά από πιστοποιητικά εκδίδονται πλέον ηλεκτρονικά μέσω online πλατφόρμας. Αυτό που φαίνεται να λησμονούν οι “ευαγγελιστές” της ψηφιοποίησης είναι ότι πίσω από όλες τις υπηρεσίες που διεκπεραιώνονται ψηφιακά, υπάρχει ένας υπάλληλος που δουλεύει ακόμη και εκτός του ωραρίου του, προκειμένου να ανταποκριθεί στον ολοένα και αυξανόμενο όγκο εργασίας.

Και για να το πούμε απλά. Καλή είναι η ψηφιοποίηση αλλά η υποστελέχωση και η εν γένει υποχρηματοδότηση των δικαστηρίων είναι γνωστός βραχνάς των ίδιων των υπαλλήλων που πελαγώνουν και δεν προλαβαίνουν, όσο και κατ’ επέκταση των Δικηγόρων και των εντολέων τους. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο προϋπολογισμός για το Υπουργείο Δικαιοσύνης μειώθηκε σταδιακά κατά την τελευταία δεκαετία, με αποτέλεσμα από τα 914.000.000 Ευρώ, στα οποία ανερχόταν το 2009, να ανέρχεται στα 622.000.000 Ευρώ το 2017 και στα 578.368.000 Ευρώ το 2022. Συνεπώς, όσο οι υπηρεσίες των δικαστηρίων, ακόμη και όσες εκτελούνται απομακρυσμένα, δεν διεκπεραιώνονται από κάποια εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης τύπου ChatGPT, αλλά από ένα ελλιπές και χρόνια υποστελεχωμένο σώμα δικαστικών υπαλλήλων, επιτάχυνση δεν θα υπάρξει.

Μιλούν πολλοί για εξωδικαστική επίλυση διαφορών, με βασικές επιλογές τη Διαμεσολάβηση και τη Διαιτησία. Πράγματι κι εγώ ο ίδιος ως μάχιμος Δικηγόρος και Εργατολόγος, όταν υπάρχει περιθώριο εξεύρεσης της ευνοϊκότερης και δη ταχύτερης εξωδικαστικής λύσης, σαφέστατα και ενθαρρύνω τους εντολείς μου προς τον αυτόν τον δρόμο αν και εφόσον δεν συνθηκολογεί αναπόδραστα το έννομο συμφέρον τους. Με όλο το σεβασμό, ωστόσο, προς τους συναδέλφους Διαμεσολαβητές, πόσες πραγματικά φορές βρίσκεται εξωδικαστική λύση; Ιδίως, δε, μετά την εφαρμογή της υποχρεωτικής διαμεσολάβησης στην νέα Τακτική Διαδικασία, πόσες πραγματικά φορές επιτυγχάνεται ένας συμβιβασμός ώστε να αποφορτιστούν τα Δικαστήρια από μερικές υποθέσεις, και πόσες μία τυπική fasttrack υποχρεωτική διαμεσολάβηση συμβαίνει απλά για να τηρηθεί η προβλεπομένη προδικασία ως όρος του παραδεκτού;

Έχει στηλιτευθεί άλλωστε πόσο εγκληματικό ήταν, ιδίως σε ένα πλαίσιο αυξανόμενης έμφυλης βίας, να θεσπιστεί με το άρθρο 11 του Ν. 3500/2006 η λεγόμενη «ποινική διαμεσολάβηση» για την αντιμετώπιση των αδικημάτων της ενδοοικογενειακής βίας. Λόγω της φύσης του αδικήματος, εφόσον συντρέχουν κάποιες προϋποθέσεις δήθεν επιδιώκεται να επιλυθεί το ζήτημα σε ένα πλαίσιο συμβιβασμού, με άμεσο σκοπό την επανόρθωση των σχέσεων του θύτη με το θύμα, παρότι είναι γνωστό αφ’ ενός πόσο δύσκολο για ένα θύμα ενδοοικογενειακής βίας να μιλήσει, να καταγγείλει και να ακουστεί, αφ’ ετέρου να δραπετεύσει από τον φαύλο και τοξικό κύκλο της κακοποίησης. Άρα ούτε η εξωδικαστική επίλυση διαφορών συνιστά την λύση ή αντανακλά πάντοτε την καλύτερη δυνατή οδό προστασίας των εννόμων συμφερόντων του πολίτη.

Τέλος, όταν εξαντλούνται από παντού όλες οι φερόμενες και - όπως εκτέθηκε μάλλον επιφανειακές - προτάσεις επιτάχυνσης, έρχεται και η σειρά του δικαστικού σώματος να στοχοποιηθεί για την καθυστέρηση στην απονομή της Δικαιοσύνης. Άμα θέσουμε, ωστόσο, το δάχτυλο επί τον τύπον των ήλων, όταν μόνο το Πρωτοδικείο Αθηνών εκδικάζει περίπου 200.000 υποθέσεις το χρόνο (!), με 400 Δικαστές να εκδικάζουν πολιτικές και ποινικές υποθέσεις και 420 δικαστικούς υπάλληλους να υποστηρίζουν το ανωτέρω δικαστικό έργο, είναι ειλικρινά απορίας άξιο να υπολογίσει κανείς κατά μέσο όρο πόσες δικαστικές αποφάσεις πρέπει να εκδίδονται και δημοσιεύονται κάθε ημέρα, προκειμένου να φτάσουμε ταχύτητες Λουξεμβούργου και Αυστρίας (sic.). Μεθοδολογικά άλλωστε, πέρα από την ποσοτική έρευνα υπάρχει και η ποιοτική έρευνα. Αυτονόητο είναι λοιπόν ότι μολονότι μόνον ευκταίο είναι να επιταχυνθεί ο ρυθμός απονομής της Δικαιοσύνης, ουδείς επιθυμεί αυτό να επιτευχθεί σε βάρος της ίδιας της Δικαιοσύνης.

Και εξηγούμαι: στον νέο Δικαστικό Κώδικα, οι δικαστές που λαμβάνουν αρνητική εισήγηση για την προαγωγή τους και εφόσον δεν διασφαλίσουν θετική κρίση από κάποια μέλη του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου δεν έχουν πλέον τη δυνατότητα να παρουσιαστούν στο ανώτατο όργανο και να εκφράσουν την άποψή τους και τις αντιρρήσεις τους για το «κόψιμο». Το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο φέρεται να έκοψε δεκάδες δικαστικούς λειτουργούς από την προαγωγή τους, ενώ, σύμφωνα με εκτιμήσεις όσων γνωρίζουν, το «κόψιμο» αφορούσε και πολλούς εξαιρετικά ικανούς, έμπειρους και δοκιμασμένους επί χρόνια δικαστές που χαίρουν εκτίμησης από το σύνολο των συναδέλφων τους. Βασικό κριτήριο ήταν η ταχύτητα απονομής Δικαιοσύνης. Χαρακτηριστικό είναι άλλωστε ότι σε ανακοίνωση της μειοψηφίας του Δ.Σ. της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων ζητήθηκε «να μη ληφθούν υπόψη μικρές καθυστερήσεις και συγκυριακές υπηρεσιακές υστερήσεις, σχετιζόμενες ιδίως με προβλήματα υγείας, οικογενειακά προβλήματα ή αυξημένη λόγω των συνθηκών χρέωση, που εύλογα μπορεί να αντιμετωπίσει ο καθένας μας στη διάρκεια του μακρού υπηρεσιακού του βίου».



Με άλλα λόγια, και λαμβάνοντας όλως ενδεικτικά τα αριθμητικά δεδομένα από την επίσημη ιστοσελίδα του Πρωτοδικείου Αθηνών, αν ήθελε υποτεθεί ότι ένας Δικαστής που χρεώνεται κατά μέσο όρο 500 υποθέσεις ανά δικαστικό έτος, θα πρέπει να εκδίδει κατά μέσο 2 αποφάσεις την ημέρα, κάθε ημέρα του έτους, συμπεριλαμβανομένων σαββατοκύριακων, αργιών, και λοιπών εορτών, και δίχως να προσμετρούμε τα ακροατήρια και λοιπές υπηρεσίες του στο Δικαστήριο. Όπως όλοι γνωρίζουν, όμως, κάθε δικαστική υπόθεση απαιτεί μελέτη της δικογραφίας, των αντικρουόμενων ισχυρισμών, καθώς και εκτίμηση των αποδεικτικών μέσων. Πολλές, δε, δικογραφίες είναι ογκοδέστατες και απαιτούν ημέρες αν όχι εβδομάδες ή και μήνες μελέτης. Επιθυμούμε, λοιπόν, προκειμένου να επιταχύνουμε την απονομή της Δικαιοσύνης, σε ένα πλαίσιο απολύτως ασφυκτικό - αν όχι εκβιαστικό δυνάμει των τελευταίων τροποποιήσεων του νέου Δικαστικού Κώδικα - να εξωθούμε τους Δικαστές σε βεβιασμένες κινήσεις; Στην πλάστιγγα της Δικαιοσύνης, ιεραρχούμε ως υψηλότερο αγαθό την ταχύτητα από την ορθή απονομή αυτής; Προτιμούμε οι εντολείς μας και κατ’ επέκταση ο μέσος πολίτης να λαμβάνει μία δικαστική απόφαση όσο γρηγορότερα γίνεται, ακόμη και εάν είναι σε βάρος της εκτίμησης των ένδικων ισχυρισμών, της νομικής προβληματικής και των αποδεικτικών μέσων;

Και όλα αυτά, δίχως να λαμβάνουμε υπ’ όψιν την σώρευση υποθέσεων από την διετή σχεδόν αναστολή λειτουργίας των Δικαστηρίων λόγω πανδημίας, την καθυστέρηση εκδίκασης υποθέσεων λόγω έλλειψης διοικητικού φακέλου, τις περιπτώσεις που απαιτείται η γνώμη ειδικού επιστήμονα - εμπειρογνώμονα με αποτέλεσμα την έκδοση προδικαστικών αποφάσεων, τις μη νόμιμες κλητεύσεις που υποχρεώνουν σε επανάληψη συζήτησης, καθώς και την βίαιη διακοπή της δίκης λόγω θανάτου του διαδίκου.

Σε ένα Κράτος Δικαίου ένα ορθό σύστημα απονομής Δικαιοσύνης, κρίνεται για την ταχύτητα του παρεμπιπτόντως, όχι όμως μεμονωμένα. Και έχει τεράστια σημασία και εμείς από το μετερίζι μας, ως Δικηγόροι συμπράττοντες Λειτουργοί της Δικαιοσύνης, αγωνιζόμενοι για την καλή λειτουργία της, να αναδεικνύουμε την πολυπλοκότητα του συστήματος αυτού. Εύκολες λύσεις όπως και εύκολες απαντήσεις δεν υπάρχουν, και θα πρέπει να είμαστε σκεπτικοί με όσες λύσεις ή μομφές προβάλλονται ως πανάκεια.

Πηγή: Reporter.gr